Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/627

jemi sprawami, gospodarować, sprawować ś.; rozporządzać ś., rozrządzać ś., burmistrzować, rej wodzić, przewodzić, rozkazywać; powodować ś. czym: r. ś. rozsądkiem, sercem.

 Rządzik, Rzędzik, mała uprząż.

 Rządzioch, człowiek, pragnący rządzić, wtrącający ś. natarczywie we wszystko, zrzęda, wścibski.

 Rządziocha, kobieta, mająca pretensję do rządzenia.

 Rządztwo — p. Rządcostwo.

 Rząp, nm., zbiornik wody nie płynącej, deszczowej, basen; część zadu końskiego u osady ogona, rzap.

 Rzec, Rzeknąć, powiedzieć co, odezwać ś. z czym, przemówić, odrzec, odpowiedzieć, odeprzeć; rzekłbyś, że... = zdawałoby ś, możnaby powiedzieć, pomyśleć, że...; że tak rzekę = że tak powiem, że ś. tak wyrażę, używa ś., gdy ktoś niezupełnie ściśle rzecz jaką określa, ale przez omówienie a. przenośnię.

 Rzechlin, roślina z rodziny szkarłatkowatych.

 Rzechława, roślina z rodziny trędownikowatych.

 Rzechot, Rzegot, Rzekot, głos chrapliwy, skrzek, skrzekanie; grzechotanie, syk.

 Rzechotać, Rzegotać, Rzekotać, wydawać głos krzeczący, chrapliwy, skrzeczeć, skrzechotać, krzektać; przen., wiele mówić, paplać, gadać, trajkotać, mleć jęzorem.

 Rzechotliwy, Rzegotliwy, Rzekotliwy, chrapliwy, skrzeczący; przen., wielomówny, gadatliwy.

 Rzecz, dar słowa, mowa; przemowa, przemówienie, rozmowa; rozprawa, traktat, dzieło; to, o czym ś. mówi, przedmiot rozmowy, treść przemowy; wszystko, co podpada pod zmysły, a nie jest człowiekiem ani zwierzęciem, przedmiot: r-y ruchome = ruchomości, r-y nieruchome = nieruchomości; powinność, obowiązek: nie moja to r. = to do mnie nie należy; czynność, sprawa, kwestja, interes; uczynek, postępek; fakt, zdarzenie, wypadek; treść czego, istota, konsekwencja, osnowa; jądro, wątek; to, co ś. dzieje, akcja sztuki dramatycznej: r. dzieje ś. w Warszawie; pakować, zbierać, zabierać r-y = sprzęty, odzież itp.; stare r-y = starzyzna; mieszać ś. do cudzych r-y = do spraw; to moja r. = to nikogo nie obchodzi; jak r-y stoją? = w jakim położeniu jest sprawa?; śliczne r-y! = piękne sprawy!; piękna r., straszna r., to nie mała r., to nielada r. = to r. ważna; wielka mi r.! = cóż ważnego!, nic sobie z tego nie robię!; niesłychana, djabelna r. = sprawa; opowiem ci całą r. = całe zdarzenie, całą sprawę; nie wiedziałem, jak ś. r. ma = jak sprawy stoją; mieć z kim r. = mieć sprawę z nim; cała r. w tym = na tym wszystko polega, od tego wszystko zależy; głupi — i cała r.! = i koniec!, i basta!, i kwita!; kiedy przyszło do r-y = zaczęto mówić o tym, kiedy nadeszły następstwa czego; r. to pokaże = przyszłość pokaże; w r-y = rzekomo, niby to; taką r-ą = takim sposobem, a zatem; w samej r-y = istotnie, wistocie, rzeczywiście, naprawdę; r. pospolita — p. Rzeczpospolita; znać ś. na r-ach = być znawcą w pewnym zakresie; na czyją r. = na czyj rachunek, na czyje konto, na czyją korzyść, na czyje imię; policzyć co na r. nieuwagi, skromności = na karb; nie r. to = nie uchodzi, nie wypada; znać ś. na r-y = umieć ś. pokazać, zaimponować hojnością, wynagrodzić; to do r-y nie należy = o tym ś. teraz nie mówi; mówić do r-y = logicznie, rozsądnie, dorzecznie; to nie od r-y = rozsądnie, logicznie, słusznie; to