Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/649

Ta strona została przepisana.

Sanbenito, hind., żółta koszula bez rękawów, z pomalowanemi na niej płomieniami i djabłami, w którą odziewano ludzi, skazanych przez Inkwizycję na spalenie.

Sanctissimum, łć., Najświętszy Sakrament; przen., to, co komuś jest najświętsze.

Sancyt, łć., w dawnym prawie polskim: wyrok sejmowy lub uchwała.

Sandacz, ryba cierniopromienna, piersiopłetwa, okuniowata (fig.)

Sandał, gr., drzewo, rosnące w Indjach, dostarczające cenionego drewna białożółtawego z pięknym zapachem, używanego do kadzenia i do wykładania zbytkownych wyrobów stolarskich, sandałowe drzewo, sandałowiec, sandałodrzew; rodzaj obuwia, złożonego tylko z podeszwy, przymocowanej do stóp rzemieniami, trepka (fig.).

Sandałek, gr., mały sandał.

Sandałodrzew, Sandałowiecp. Sandał.

Sandałowcowate, Sandałowate, gr., rodzina roślin dwuliściennych.

Sandarak, Sandaraka, gr., żywica, wydzielana przez niektóre gatunki drzew iglastych północnej Afryki, używana do wyrobu werniksów i lakierów.

Sandomierka, Sandomierska pszenica, odmiana pszenicy.

Sandwich (sendicz), ang., dwie skibki, dwa kawałki chleba z masłem, między które jest włożone mięsiwo, ser, szynka i t. p.

Sandżak, tur., chorągiew; część paszałyku, powiat, obwód w Turcji; s. szeryf = sułtańska chorągiew z jedwabnej tkainny zielonej z napisami, niegdyś używana przez Mahometa.

Saneczki (-ek), małe sanie; sanki sportowe.

Saneczkować, używać sportu saneczkowego.

Saneczkowy, odnoszący ś do saneczek, odbywany na saneczkach: sport s. = zjeżdżanie na małych saneczkach z pochyłości górskich po śniegu, często na umyślnie urządzonych torach.

Sangwiniczność, Sangwinizm, łć. temperament sangwiniczny.

Sangwiniczny, łć., krwisty, krewki, żywy, ognisty, gwałtowny, wrażliwy, gorący: temperament s.

Sangwinik, łć., człowiek krewki, prędki, zapalczywy.

Sangwinistycznyp. Sangwiniczny.

Sanhedryn, Synedrium, hebr., najwyższa zwierzchność, rodzaj senatu, a zarazem najwyższego sądu u starożytnych Izraelitów.

Sanie, wóz do jeżdżenia po śniegu, mający zamiast kół płozy (fig.); płozy, podkładane pod ciężary, dla łatwiejszego przesuwania ich z miejsca na miejsce.

Sanitarjusz, łć., dozorca chorych i rannych w czasie wojny a. epidemji; posługacz szpitalny.

Sanitarny, łć., zdrowotny, tyczący ś. utrzymania zdrowia i zapobiegania chorobom; s-a policja = policja lekarska; s-a komisja = władza, ustanowiona w celu przeprowadzenia środków ochronnych przeciw rozszerzaniu ś. chorób zaraźliwych; s-e oddziały = w wojsku służą do transportowania rannych, przy ambulansach i lazaretach; s-e pociągi = odpowiednio urządzone pociągi kolejowe do przewożenia rannych; s-e stacje = lokale, w których w każdym