Sapliwy, mający usposobienie do sapania; syczący, piskliwy, skwierczący.
Sapnąć — p. nied. Sapać.
Saponifikacja, łć., wytwarzanie mydła, zmydlanie.
Saponina, łć., pierwiastek roślinny, którego roztwór wodny pieni ś., jak mydło, przy rozcieraniu, otrzymuje ś. z mydlnika i innych roślin.
Sapor, łć., smakowitość; przysmak, przyprawa.
Sapowaty, Sapiasty, bagnisty, mokry, wilgotny: grunt s.; twarz s-a = gniewna, nadąsana.
Saprofity, gr., roztocze, grzyby i wogóle te rośliny, które czerpią pożywienie z rozkładających ś. ciał organicznych.
Saprofityzm, gr., żywienie ś. produktami rozkładu innych ciał organicznych, właściwe saprofitom.
Sarabanda, hiszp., staroświecki w poważnym tempie taniec hiszpański z kastanjetami i towarzyszeniem śpiewu; miarowy krok konia przy ujeżdżaniu go.
Saraceni, gr., nazwa jednego ze szczepów arabskich, nadawana w wiekach średnich Arabom, później rozszerzona na wszystkich mahometan, przeciw którym przedsiębrano wyprawy krzyżowe.
Saradela, Seradela, roślina pastewna z rodziny motylkowatych (fig.).
Sarafan, ros., sukmana chłopów rosyjskich; szeroka suknia zwierzchnia wieśniaczek rosyjskich, otwarta z przodu; szlafrok męski a. damski (fig.).
Sarcina, łć., gatunek bakterji kulistej.
Sardanapal, człowiek, pędzący życie w rozkoszach i zbytkach.
Sardela, ryba członkopromienna, śledziowata (fig.).
Sardelek, wł. — p. Serdelek.
Sardoniczny, łć., śmiech = pozór śmiechu z przyczyny kurczu niektórych mięśni twarzowych, właściwy pewnym cierpieniom mózgowym; śmiech gorzki, naigrawający ś., szyderczy, uszczypliwy.
Sardoniks, gr., biało i czerwono prążkowana odmiana chalcedonu, oszlifowana zwykle okrągło, używa ś. w jubilerstwie.
Sardynka, ryba brzuchopłetwa, śledziowata (fig.).
Sarenka, młoda, mała sarna; przen., młoda, żywa, zręczna, zgrabna dziewczyna.
Sargasso, hiszp., gronorośl, rodzaj morszczyny (wodorostu), przytwierdzonej korzeniem do dna morskiego, a wierzchołkiem sięgającej powierzchni; rośnie w takiej obfitości, że tworzy ławice na oceanach (fig.).
Sarkać, dok. Sarknąć; wciągać głośno nosem a. ustami płyn jakiś a. śluz, pociągać nosem, siąkać; narzekać, szemrać, skarżyć ś., użalać ś. na kogo, na co.
Sarkanie, narzekanie, użalanie ś., utyskiwanie.
Sarkastyczność, gr. — p. Sarkazm.
Sarkastyczny, gr., szyderski, drwiący, ironiczny, dokuczliwie złośliwy, zjadliwy.
Sarkazm, gr., żart dotkliwy, drwiący, gryzące szyderstwo, zjadliwa ironja.
Sarknąć, gr. — p. nied. Sarkać.
Sarkoda, gr. — p. Protoplazma.
