Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/668

Ta strona została przepisana.

małżeństwie, które zamierza żyć w separacji; o spólnikach, którzy występują ze spółki).

Sepecik, zdr. od Sepet.

Sepet, tur., kufer, skrzynia; gatunek sukna; przen., żart. tyłek, zadek, dać komu w s. = obić rózgą, oćwiczyć, wybatożyć.

Sepja, gr., mięczak głowopławy jednoskorupowy; płyn brunatny, używany do wyrobu brunatnej farby, z mięczaka morskiego, zwanego sepją, a. mątwą.

Seplenićp. Szeplenić.

Sepoje, ang.p. Sipoje.

Septanta, łć.p. Septuaginta.

September, łć., wrzesień.

Septembrysta, łć., członek partji terorystycznej, której dziełem była rzeź wrześniowa w Paryżu w 1792 r.

Septemwir, łć., w dawnym Rzymie jeden z siedmiu kapłanów, dozorujących obrzędy i obchody religijne.

Septemwirat, łć., rząd, złożony z siedmiu ludzi.

Septenalicja, łć., siedmioletni okres trwania parlamentu.

Septenat, Septennium, łć., siedmiolecie; siedmioletni okres, na który jest obierany prezydent Rzeczypospolitej francuskiej od czasu upadku Napoleona III.

Septentrjon, łć., kraje północne, północ; mieszkaniec północy; mieszkaniec daw. W. Księstwa Moskiewskiego, Moskwicin.

Septentrjonalny, łć., północny.

Septet, łć., utwór muzyczny na 7 głosów ludzkich lub na 7 instrumentów.

Septicemja, Septichemja, gr., rodzaj zakażenia krwi ptomainami, zjawiający ś. przy pewnych ciężkich cierpieniach, kończący ś. śmiercią.

Septimola, Septola, wł., grupa siedmiu nut jednakiej wartości.

Septizonia, łć., wysoka budowla z siedmiu szeregami kolumn jednych nad drugiemi.

Septony, gr., zgnilizna, materje gnijące.

Septuagesima, łć., dzień 70-ty, nazwa 9-tej niedzieli przed Wielkanocą, siedemdziesiątnica.

Septuaginta, łć., grecki przekład Starego Testamentu, dokonany przez 70 tłumaczy około 320 r. przed Chryst.

Septuor, łć.p. Septet.

Septyczny, gr., zakaźny, wywołujący rozkład, psucie ś., gnicie; s-e substancje = pierwiastki zakaźne, które, wprowadzone do żywego organizmu, powodują zatrucie wskutek rozpleniania ś. zawartych w nich bakterji chorobotwórczych.

Septyljon, łć., siódma potęga miljona, wyrażana przez jedność z 42 zerami, a. tysiąc sekstyljonów, czyli jedność z 24 zerami.

Septyma, łć., w muz., siódmy stopień gamy; siódmy ton od tonu głównego; siódma klasa w szkołach.

Septymowy, łć., odnoszący ś. do septymy: s. akord = akord, składający ś. z tonu podstawowego, tercji, kwarty i septymy.

Sepulkralna łć. maska = maska pośmiertna, zdjęta z twarzy nieboszczyka.

Sepultura, łć., akt zejścia, metryka pogrzebowa.

Ser, substancja stała, wyciśnięta z mleka zsiadłego i wysuszona, składa ś. z sernika i tłuszczu: s. krowi, owczy, kozi; s. zwycajny = krowi, wyrobiony w kształcie serca; s. litewski, szwajcarski, holenderski, śmietankowy itd.; żart., uczn., dawać komu s-a = ściskać go z dwuch stron w ławce; dać komu s-a w głowę = pokręcić mu boleśnie kułakiem po głowie; urządzać s-a = pocierać plecami o mur, gdy kogo swędzi.