Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/675

Ta strona została przepisana.

roidy, kształtu spłaszczonej kropli, kulisty.

Sferolit, Sferulit, gr., gałkowiec, szklisty feldspat.

Sferometr, gr., przyrząd do mierzenia grubości przedmiotów bardzo cienkich.

Sferyczny, gr., odnoszący ś. do sfery; kulisty; kąt s. = kąt kulisty, którego ramionami są dwa koła wielkie kuli, przecinające ś. z sobą; trójkąt s. = trójkąt kulisty, którego bokami są trzy koła wielkie kuli, przecinające ś. z sobą; trygonometrja s-a = część trygonometrji, zajmująca ś. nauką rozwiązywania zadań o trójkątach sferycznych.

Sferystyka, gr., sztuka grania w piłkę.

Sfiksowany, łć., zwarjowany.

Sfinks, gr., u starożytnych Egipcjan bóstwo, wyobrażane w postaci leżącego lwa, z głową i piersiami kobiety (fig.); w mitologji greckiej: bajeczny potwór; przen., symbol tajemniczości; nazwa gatunku motyla zmierzchnicy.

Sfinksowaty, gr., zagadkowy, tajemniczy.

Sfinksowy, gr., zagadkowy.

Sflaczały, który stał ś. flakowatym, miękkim.

Sflaczeć, Sflakowacieć, stać ś. flakowatym, rozlazłym, miękkim.

Sflegmieć, stać ś. flegmatycznym, obojętnym.

Sforap. Swora.

Sfragistyka, gr., część heraldyki: nauka o starych pieczęciach i medalach.

Sfrancuziały, który stał ś. Francuzem, przyjął obyczaj francuski.

Sfukać kogo = złajać, zgromić, zbesztać, skrzyczeć.

Sfumata, wł., dym biały ze spalonych kartek z nazwiskami kardynałów, proponowanych na papieża, ukazujący ś. nad kominem sali, gdzie ś. zbiera konklave, gdy wybór nie doszedł do skutku dla braku potrzebnej większości, wynoszącej ⅔ głosów.

Sfygmograf, Sfygmometr, Sfygmoskop, gr., instrument, służący do mierzenia i notowania automatycznie szybkości i siły tętna krwi, pulsomierz.

Shampooing (szampuin), ang., zwitek łyczka, zastępujący gąbkę; mycie głowy roztworem spirytusowym mydła; wogóle mycie i nacieranie po kąpieli.

Sherry (szeri), ang., nazwa angielska wina Xeres.

Shintoizm, jap., ubóstwianie i przyrody.

Siaber, błrs., krewniak, brat, druh, towarzysz, wspólnik: dawna forma rodowego posiadania ziemi.

Siacie — siano; zboże, owies.

Siać, rozrzucać ziarno po roli, by wzeszło; zasiewać, obsiewać; usiewać, pokrywać czymś gęsto; przen., rozpowszechniać, szerzyć, krzewić, mnożyć, przysparzać; rozsypywać, upuszczać, rozrzucać; roztaczać, rozciągać, rozpościerać, rozlewać; s. pod bronę, pod sochę = po zasianiu bronować, przyorywać; s. rutkę = pozostawać w staropanieństwie, nie wychodzić za mąż; s. łacinę, francuszczyznę = sadzić łaciną, francuszczyzną; s. pieniędzmi = rozrzucać, szafować, rozsypywać je przez nieuwagę a. marnotrawstwo; rozgłaszać, roznosić: s. plotki, s. niezgodę, waśni, zazdrość = pobudzać do nich; s. rękami = żywo giestykulować; s. ś., być sianym, rozsiewać ś.; sypać ś., prószyć.

Siadać, dok. Siąść: dotykać pośladkami powierzchni czego zgiętą w miednicy częścią ciała, w tej pozycji zajmować, zabierać jakie miejsce, usiadać; wsiadać, zajmo-