Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/682

Ta strona została przepisana.

to na czym ś. siedzi, w ciele: pośladek; miejsce w ubraniu, przypadające na pośladki; pozostawanie w jednym miejscu w postawie nieruchliwej, siedzącej; odsiadywanie kary w więzieniu; wszystko to, na czym ś. siada, jak np. ławka, kanapa, krzesło, fotel, zwłaszcza ławka wymoszczona a. wyściełana w bryczce, powozie, karecie, samochodzie: tylne s. = twarzą do kierunku drogi, przednie s. = tyłem do kierunku drogi.

Siedzeniowy, dotyczący siedzenia

Siedziba, miejsce, gdzie kto stale siedzi, czyli mieszka; miejsce stałego zamieszkania, sadyba, siedlisko.

Siedzieć, zajmować miejsce, opierając ś. pośladkiem i biodrami na podstawie, z górną częścią tułowia prostopadłą, z nogami zgiętemi lub wyciągniętemi: s. na krześle, na koniu, na ławie, na ziemi; s. po turecku = na dywanie, z podgiętemi nogami; siedź prosto=nie zginając kręgosłupa, nie garbiąc ś.; pozostawać w pewnym miejscu, nie ruszając ś., nie oddalając ś., nie zmieniając postawy: s. w domu = nie wychodzić z domu; s. jak na lodzie być w niepewności, w niebezpieczeństwie; s. z założonemi rękami, próżno s. = nic nie robić, gnuśnieć; s. cicho = nie ruszać ś. z miejsca, nie odzywać ś.; s. jak na rozżarzonych węglach, jak na szydłach, jak na szpilkach = niecierpliwić ś.; s., jak mysz pod miotłą = nie śmieć ś. odezwać, ruszyć z przerażenia; s. w więzieniu = przebywać; s. na jajach: wysiadywać je; s. nad książką, nad robotą i t. d. = ślęczeć nad niemi; s. na pieniądzach = mieć duże kapitały; s. na gruncie, na majątku = posiadać je prawem dziedzicznym; s. komu na karku: przeszkadzać mu w robocie, być na jego utrzymaniu, być mu uciążliwym; s.!, s.!, s.! = nawoływanie drobiu na spoczynek; s. u kogo w kieszeni = być mu wiele dłużnym; wiedzą sąsiedzi, jak kto siedzi = znają warunki materjalne jego życia, nie dadzą ś. okłamać; mieścić ś., znajdować ś., być położonym, leżeć; mieszkać, zamieszkiwać, przebywać; tkwić, trzymać ś. w obsadzie.

Siedź, grzyby, rosnące w gromadzie.

Sieja, Siga, ryba brzuchopłetwa, łososiowata (fig).

Siejba, Siew, sianie ziarna w rolę.

Siejbowłos, mniemany środek na porost włosów.

Siekacz, ten, który sieka; ząb przedni (fig); noż do siekania, tasak; rodzaj siekiery; nóż ogrodniczy, sekator; narzędzie do cięcia roślin pastewnych na karm dla inwentarza (fig).

Siekaćp. Siec; s. ś., pękać od mrozu, od wilgoci (o skórze).

Siekalnica, deska, na której siekają, stolnica.

Siekaniec, rodzaj grubego śrutu.

Siekanina, czynność siekania, rąbanina, rzeź; coś siekanego — p. Siekanka.

Siekanka, coś posiekanego: lekkie i wątróbka, drobno posiekane, zaprawione ostrym sosem, jako potrawa.

Siekawica, ostry wiatr siekący, deszcz siekący, deszcz, połączony z wiatrem.