Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/687

Ta strona została przepisana.

uderzyć z całej s-y, ze wszystkich sił; umrzeć w sile wieku = w pełni sił żywotnych; chodzić; o swej sile = bez cudzej pomocy; s. jak u komara = nędzna, słaba; nad s-ę = nad możność; s-ą = gwałtem; to przechodzi moje s-y = nie mogę tego wykonać, nie starcza mi na to sił; s. wyższa = niezależna od nas, zrządzenie losu, fatalność; s. lądowa, s. zbrojna = armja; s. morska = flota; s-y piekielne = duchy nieczyste; będę ś. starał wszystkiemi s-ami = wytężę wszystkie usiłowania; ze wszystkich sił = z całej mocy; s-y na chorego biją = poty, humory, pasuje ś. z sobą; przysł., wiele, dużo, mnogo, masa, mnóstwo; ile?, wiele?, w jakiej ilości?; tyle, ile, ile tylko: pijcie, s. chcecie = ile tylko chcecie; s. złego na jednego = mówi ś., gdy ktoś spotyka jednocześnie wiele przeciwieństw a. przeciwników.

Siłacz, człowiek bardzo silny, osiłek, atleta; człowiek, popisujący ś. publicznie swą siłą, np. w cyrku, zapaśnik cyrkowy.

Siłaczka, kobieta, obdarzona niezwykłą siłą.

Siłakp. Siłacz.

Siłkiem, przysł., siłą, przemocą, gwałtem.

Siłodajny, Siłodawczy, dający siłę, wzmacniający pod względem fizycznym, posilny, pożywny.

Siłomierzp. Dynamometr.

Siłotka, roślina z rodziny wiesiołkowatych.

Siłotwór, rzecz, wytwarzająca siłę.

Siłować, usiłować; zmuszać, zniewalać; s. ś., przymuszać ś.

Simara, wł., długi wierzchni płaszcz prałatów i kardynałów.

Similor, Semilor, fr., aljaż, złożony z 5 części miedzi i 2 części cynku, podobny do złota, tombak.

Sinp. Cyjan.

Sinawy, trochę siny, niezupełnie siny.

Sinekp. Cyjanek.

Siniaczek, mały siniak.

Siniaczyć, uderzyć tak, że wyskoczy sinak na skórze.

Siniak, plama sina na skórze od uderzenia; ptak z rodziny gołębi, dziupnik, kozdubek (fig.); rodzaj grzyba, modrzak, podlasek, zajączek, grzyb siny, podgrzybek, dębniak, borowik polny a. zajęczy.

Siniara, roślina z rodziny psiankowatych.

Sinica, chorobliwa siność skóry.

Sinić, czynić sinym.

Siniecp. Siniak; narzędzie garncarskie do wyrabiania garnków i dzbanków; rodzaj ryby z rodziny karpiowatych.

Sinieć, nabierać koloru sinego, wydawać ś. sinym.

Siniło, nazwa rośliny: urzet farbiarski.

Siniuchny, Siniutki, Siniuteńki, całkiem siny.

Sinolicy, mający sine lica.

Sinolog, gr., badacz i znawca języka chińskiego i literatury chińskiej, chinolog.

Sinorosty, klasa roślin z gromady rozszczepkowców, z działu bezsprzężnych, z podkrólestwa plechowców (fig.).

Siność, barwa sina; siniak, siniec.

Sinus, łć., zatoka, odnoga; w trygonom., wstawa, połowa cięciwy łuku dwa razy większego, niżeli łuk dany.

Siny, mający kolor ciemniejszy od błękitnego; modry; s. kamień = kamień piekielny, lapis.

Sińp. Siność.

Sio!, wykrz., oznaczający odpędzanie ptaków, zwłaszcza kur.