dzać, zbierać; zaoszczędzać, odkładać, ciułać; przykładając jedno do drugiego, łączyć: s. ręce = modlić ś., prosić, zaklinać ś. ze złożonemi rękami; łącząc części ze sobą, tworzyć całość: s. maszynę = montować; s. czcionki = tworzyć z nich kolumny i szpalty; s. litery, zgłoski = sylabizować; s. zdanie = z wyrazów tworzyć zdanie; pisać, tworzyć, układać: s. wiersze, historje; zwoływać: s. radę, sejm; zdejmować co z kogo a. z czego; pozbawiać kogo jakiego stanowiska, odbierać urząd: s. z tronu, z urzędu; opuszczać jakie stanowisko: s. koronę, urząd, godność; s. broń = zaprzestawać wojny, poddawać ś.; umieszczać co w jakim miejscu: s. głowę do trumny, w trumnie a. do grobu = umrzeć; wyzbywać ś. czego, wyzuwać ś. z czego: s. pychę z serca = upokarzać ś., s. serce = upadać na duchu; zasadzać, gruntować; doręczać, do rąk oddawać, wręczać; ofiarowywać, darowywać, dawać; wyrażać, oświadczać: s. podziękowanie, dzięki, hołd, ukłon; s. swe kroki w pewną stronę = kierować ś.; s. rachunki = zdawać, przedstawiać; s. przysięgę = przysięgać; s. świadectwo, dowody = przedstawiać; s. zeznanie = zeznawać; s. powinszowanie = winszować; s. egzamin = zdawać; s. życie w ofierze = oddawać; s. co na ofiarę = poświęcać; s. głowę = przypłacać życiem; s. gdzie głowę, s. kości = znaleźć gdzie przytułek, schronić ś.; s. ukłon = kłaniać ś.; s. dowody odwagi = dawać je; s. ku komu grot, kopję = mierzyć; s. meble, towary gdzie = dawać na skład; s. ś., być zginanym w różnych miejscach dla ułożenia; być pisanym, tworzonym, układanym; być złożonym z czego; mieć w sobie co, jako części, jako czynniki składowe; zbierać ś., nagromadzać ś.; robić składkę, dawać składkę; s. ś. bronią = zaczynać walkę, zasłaniać ś. od ciosu; s. ś. czym, wymawiać ś.; s. ś. dobrze, źle = brać dobry, zły obrót; darzyć ś. lub ś. nie darzyć.
Składalnia, oddział fabryki, przeznaczony do układania towaru w paczki, pakownia; maszyna do składania towaru.
Składalny, dający ś. składać, składany.
Składany, ten, którego składano — p. Składalny; złożony z różnorodnych części: widowisko s-e = złożone z różnych oddzielnych monologów, arji, duetów, scen itp.; procent s. = polegający na tym, że procent nie podniesiony dolicza ś. do kapitału.
Składka, kolekta, kwesta, składanie ś. na co; pieniądze ukwestowane; zwalanie, składanie winy.
Składkowy, ze składek kupiony, powstały; opłacany w równej mierze przez wszystkich uczestników: obiad s.
Składnia, nauka o stosunkach wyrazów w zdaniu prostym i zdań prostych w zdaniu złożonym, syntaksys.
Składnie, przysł., zręcznie, porządnie.
Składnik, utrzymujący skład towarów, właściciel składu towarów; pierwiastek chemiczny, wchodzący w skład jakiegokolwiek ciała; część jakiejś całości: s. dodawania sumy = każda z dodawanych liczb lub wielkości.
Składność, symetryczność, zgodność, harmonja, foremność, zręczność, podatność.
Składny, dobrze ułożony, symetryczny, harmonijny, kształtny, zgrabny, wdzięczny; zręczny, szykowny.
Składowe (-ego), opłata za przechowanie towarów a. mebli na składzie; prawo składu, depozytu.
Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/697
Ta strona została przepisana.
