Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/72

Ta strona została przepisana.

Piekiełko, przypiecek, murek przed otworem pieca; miejsce między piecem amurem, zapiecek.

Piekło, mieszkanie złych duchów; miejsce, gdzie dusze potępione wieczne cierpią męki; szatani, złe duchy, piekielnicy, moce piekielne, potępieńcy; otchłań, miejsce, gdzie przebywali ludzie święci Starego Zakonu do narodzenia Chrystusa (Jezus Chrystus zstąpił do piekieł); przen. straszna bieda, ciężkie życie, okropne utrapienie; wrzaski, krzyki, awantury, wybuchy gniewu, kłótnia; wstąpił do piekieł, po drodze mu było = znacznie zboczył z drogi; człowiek rodem z p-a = łotr, niegodziwiec; baba z p-a rodem = złośnica, wiedźma; jak w p. wrzucił = zginęło bez śladu; w druk., skrzynka, do której wrzucają ś. czcionki już niezdatne.

Pielaczka, Pielarka, kobieta opielająca warzywo z chwastów.

Pielesz, łożysko zwierza, nora, legowisko; gniazdo ptaka drapieżnego; przen., gniazdo ojczyste, dom rodzinny, ognisko rodzinne; wrócić do swoich p-y = pod dach rodzinny.

Pielęgnacjap. Pielęgnowanie.

Pielęgniarka, kobieta, pielęgnująca chorych.

Pielęgniarstwo, umiejętność pielęgnowania chorych a. dzieci.

Pielęgniarz, człowiek, poświęcający ś. pielęgnowaniu chorych, dozorujący chorych.

Pielęgnować, mieć staranie około kogo, otaczać kogo opieką, chodzić około kogo a. około czego z pieczołowitością; p. kwiaty, rośliny = hodować; p. ś., troszczyć ś. o siebie, uważać na siebie; p. swoje ideały, myśli, zamiary = podtrzymywać je w sobie troskliwie, dążyć do ich urzeczywistnienia.

Pielgrzym, nm., pątnik, wędrowiec, odbywający z natchnienia uczuć religijnych podróż, zwłaszcza pieszo, do miejsc świętych.

Pielgrzymek, nm., gatunek małża.

Pielgrzymi, Pielgrzymski, nm., odnoszący ś. do pielgrzyma, właściwy pielgrzymowi; wziąć kij p. = udać ś. na tułaczkę, na wygnanie.

Pielgrzymka, nm., pielgrzymowanie, wędrówka do miejsca świętego; kopi pan ja, udająca ś. do miejsca świętego; kobieta pielgrzymująca.

Pielgrzymować, nm., być pątnikiem, dokonywać pielgrzymki; podróżować, wędrować.

Pielgrzymstwo, nm., stan pielgrzyma; tułactwo; przen., postęp, rozwój.

Pielnik, rodzaj pługa do opielania roślin okopowych (fig.).

Pielucha, chusta płócienna do obwijania niemowlęcia, powijaczka, przen., wiek niemowlęcy, dziecięctwo; od p-ch = od niemowlęctwa; przen., być w p-ch = w stadjum początkowym rozwoju: przemysł. handel, cywilizacja w p-ch.

Pieluszka, zdr. od Pielucha.

Piemia, gr.p. Pjemja.

Pienia, łć.p. Pieniactwo.

Pieniacki, Pieniaczy, przym. od Pieniacz; obłęd p. = objaw choroby umysłowej.

Pieniactwo, łć., procesowanie ś., prawowanie ś., wodzenie ś. po sądach często bez słusznej przyczyny.

Pieniacz, łć., ten. kto lubi się pieniać, człowiek oddany pieniactwu, zaciekły procesowicz; forma żeń. Pieniaczka.

Pieniać, łć., procesować, ciągać kogo po sądach; p. ś., procesować ś. zawzięcie.