Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/745

Ta strona została przepisana.

Spinet, Szpinet, wł., dawny instrument klawiszowy podobny do fortepjanu.

Spinka, rodzaj guziczka ruchomego luźnego do spinania bielizny a. ubrania.

Spinocyzm, pogląd filozofa Spinozy, utrzymującego, że każdy szczegół wszechświata jest cząstką Boga.

Spintaryskop, gr., przyrząd, obmyślony przez Crookes’a, złożony z cząstki chlorku radu, z ekranu powleczonego siarkiem cynku i z mikroskopu, przez który widać wężyki ogniste, ustawicznie błyskające na ekranie.

Spinterje, łć., monety, kamienie rznięte, gemmy z nieprzyzwoitemi wizerunkami.

Spiołunić, zaprawić piołunem, przesycić goryczą.

Spionować, sprawdzić za pomocą pionu, czy co jest pionowe, sprostować według pionu; zbadać ranę sondą.

Spiorunować, Spiorunić, porazić jakby piorunem, razić jakby gromem; zbić w jedno, jakby od piorunu; s. ś., w piorun ś. zmienić.

Spiral, fr., sprężynka okrągła w zegarku, poruszająca wahadło.

Spiralny, łć., ślimakowaty, kształtu śruby, obwijający ś. dokoła siebie w sposób ciągły na podobieństwo skorupki ślimaka lub sprężyny w zegarze.

Spirea, łć., ozdobna i pachnąca roślina ogrodowa z rodziny różowatych, tawuła (fig.).

Spirometr, gr., przyrząd do mierzenia ilości powietrza, jaką płuca obejmują.

Spiryfery, łć., rodzaj mięczaków kopalnych.

Spirylle, łć., drobnoustroje, bakterje kształtu wężykowatego.

Spirylloza, łć., choroba spowodowana przez spirylle.

Spiryt, łć.p. Spirytysta.

Spirytualista, łć., zwolennik i wyznawca zasad spirytualizmu.

Spirytualistka, łć., forma żeńs. od Spirytualista.

Spirytualizacja, łć., wyciąganie wyskoku; uduchownienie.

Spirytualizm, łć., pogląd filozoficzny, polegający na przekonaniu, że istnieją tylko istoty duchowe, a cały świat materjalny egzystuje jedynie pozornie jako wytwór wrażeń i myśli; pogląd przyjmujący odrębne istnienie duszy i dający przewagę duchowi (przeciwieństwo materjalizmu).

Spirytualizować, łć., wyciągać spirytus; uduchowniać.

Spirytualja, Spirytuosa, łć., napoje rozgrzewające, trunki.

Spirytualny, łć., duchowy.

Spirytus, łć., wyskok, alkohol; mieszanina alkoholu z wodą w stosunku takim, że alkoholu jest więcej niż wody.

Spirytusować, łć., dodawać spirytusu (do trunków); s. ś., zamieniać ś. na spirytus, wytwarzać w sobie spirytus np. w sokach owocowych.

Spirytusowy, łć., odnoszący ś. do spirytusu; działający za pomocą spirytusu: lampka s-a.

Spirytysta, łć., zwolennik spirytyzmu.

Spirytystyczny, dotyczący spirytyzmu.

Spirytyzm, łć., wiara w możliwość stosunków z duchami zmarłych, oraz ogół czynności z tą wiarą złączonych, a zmierzających do wywoływania duchów i porozumienia ś. z niemi.

Spis, spisywanie, obliczenie, popis: s. ludności; wykaz, rejestr, lista według przedmiotów, kolei a. alfabetu: s. rzeczy.

Spisa, nm., dzida, kopja, lanca,