Spłodzić — p. Płodzić.
Spłomieniać, spalać, obejmować płomieniem, rozżarzać.
Spłonąć, spalić ś., pójść z dymem, zgorzeć; zarumienić ś., sponsowieć.
Spłowiałość, barwa spłowiała.
Spłowiały, wyblakły, spełzły, wypłowiały.
Spłóczyny, woda brudna pozostała po opłókaniu, pomyje.
Spłókać — p. nied. Spłókiwać; s. ś., przegrać znaczną sumę pieniędzy, zgrać ś.
Spłókiwać, dok. Spłókać; płócząc zmywać; spławiać.
Spłyn, spływ, ściek, odpływ.
Spłynąć — p. nied. Spływać.
Spływać, dok. Spłynąć; płynąć z góry na dół, ściekać; przypadać komu, przechodzić, spadać na kogo, zstępować, stawać ś. czyimś udziałem; zsuwać ś., opadać łagodnie, opadać; zwisać, zwieszać ś.; skłaniać ś., staczać ś.; płynąć z wodą, płynąc uchodzić, znikać; odpływać odchodzić; przen., co do czasu: mijać, ubiegać, schodzić; broczyć ś., posoczyć ś., opływać, ociekać, oblewać ś.; s-nąć = zjawić ś., przybyć; s. a. s. ś., płynąc łączyć ś., zlewać ś. w jedno; wypływać, przepływać.
Spobożnieć, stać ś. pobożnym.
Spocząć — p. nied. Spoczywać; odpocząć, wytchnąć.
Spoczciwieć, stać ś. poczciwym.
Spoczwarzać, dok. Spoczwarzyć; czynić poczwarnym, nadawać potworne kształty.
Spoczynek, odpoczywanie, spoczęcie, spoczywanie, stan spokoju, chwile wolne, nic nieczynienie, bezczynność; siedzenie, ławka; iść na s. = kłaść ś. spać; dzień ma ś. ku s-owi = kończy ś.; stan s-u = stan emeryta, dymisja; przejść, być przeniesiony w stan s-u = wyjść do emerytury; ostatni, wieczny s. = stan człowieka po zgonie, śmierć; miejsce wiecznego s-u = cmentarz, mogiła, grób; pozostawienie gruntu przez kilka lat odłogiem, aby ś. stał plenniejszym, ugor; miejsce odpoczynku, podest na schodach dla odpoczynku.
Spoczynkowy, odnoszący ś. do spoczynku, dający spoczynek.
Spoczywać, dok. Spocząć; być w stanie spoczynku, nic nie robić, odpoczywać, wypoczywać dla nabrania sił do nowej pracy; s. na kim, być za co odpowiedzialnym; przyjmować na siebie obowiązek; poprzestawać na kim, na czym; s. na czym, mieć co za podstawę, za podporę, opierać ś. na czym; być ukrytym, taić ś., skrywać ś., znajdować ś.; przestawać być czynnym, nie być w użyciu; niech pan spocznie = proszę usiąść, zająć miejsce!; s. snem wiecznym = być umarłym, nie żyć; spocząć w Bogu, spocząć na wieki = umrzeć; niech s-a w pokoju! = niech będzie pokój jego duszy!; s. na laurach, na wawrzynach = zdobywszy sławę, dokonawszy ważnego dzieła, przestawać być czynnym, zadowoliwszy ś. tym, co ś. zdobyło.
Spodek, podstawka szklana, fajansowa, porcelanowa, metalowa, pod szklankę, pod filiżankę w kształcie małego talerzyka; spód, strona spodnia.
Spodeńki (-ów), zdr. od Spodnie.
Spodjum, gr., węgiel, otrzymywany przez wyprażanie kości bez przystępu powietrza, używany w przemyśle, zwłaszcza przy fabrykacji cukru ze względu na własności silnie odbarwiające; popiół z metalu; sadze z palonej kości słoniowej.
Spodlały, który spodlał, znikczemniały.
Spodleć, spodlić ś.
Spodlić, podłym uczynić; s. ś., stać ś. podłym.
Spodlony — p. Spodlały.
Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/748
Ta strona została przepisana.