Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/775

Ta strona została przepisana.

Stalaktyty, gr., w nowszych czasach powstałe wapienne utwory gieologiczne postaci różnokształtnych sopli, zwieszających ś. ze sklepień, z pochyłych ścian wielu grot, z pieczar (fig.).

Stale, przysł., niezmiennie, zawsze jednakowo, wiernie; jednostajnie, perjodycznie; na stałe, raz na zawsze.

Stalica, część pługa; narzędzie do polerowania stali; s-e, pale w dnie sztolni kopalnej.

Stalić, zaprawiać, powlekać stalą, hartować; przen., utwierdzać, umacniać, utrwalać.

Staliwo, stal lana.

Stalka, kawałek stali, niewielki przedmiot, wyrobiony ze stali; listewka stalowa, brykla w gorsecie; pióro stalowe, stalówka.

Stalla, Stola, wł., siedzenie ustawione w presbiterjum po obu stronach wielkiego ołtarza, zazwyczaj bardzo ozdobne i bogato rzeźbione (fig.).

Stalmachp. Stelmach.

Staloryt, rycina, wycięta na płycie stalowej, rycina odbita z tej płyty.

Stalorytnia, pracownia do wyrabiania stalorytów.

Stalorytnictwo, umiejętność rytowania na stali.

Stalorytnik, pracownik, rytujący ryciny na stali.

Stalować, kazać sobie coś zrobić a. przysłać, płacąc z góry a. po otrzymaniu towaru, zamawiać, obstalowywać; umieszczać, ustawiać — p. Stalić.

Stalownia, fabryka stali.

Stalowny, zawierający w sobie stal, stalowy.

Stalowo-czarny, czarny z odcieniem stalowym.

Stalowokory, mający korę koloru stali.

Stalowo-niebieski, niebieski z odcieniem stalowym.

Stalowo-szary, szary z odcieniem stalowym.

Stalowy, odnoszący ś. do stali; wyrobiony ze stali; kolor s. = szaro-czarny z połyskiem metalicznym; twardy, jak stal.

Stalówkap. Stalka.

Staluga, nm., drewniana podstawa a. nogi, kozły, do umieszczenia tablicy szkolnej, obrazu, wogóle roboty malarskiej i t. p. (fig.).

Stalugowy obraz = obraz przenośny, podczas, malowania umieszczony na staludze (w przeciwieństwie do obrazów stałych, malowanych np. na murze).

Stalunek, obstalunek, zamówienie towaru.

Stalunkowy, obstalowany, obstalunkowy, zamówiony.

Stałość, wytrwałość, tęgość, tężyzna; moc, stateczność.

Stały, którego cząsteczki są mocno spojone, nie płynny i nie lotny; wytrzymały, tęgi; nie zmieniający swego miejsca, nie błąkający ś., nieruchomy, nie dający ś. poruszać, przenosić; ciągle powtarzający ś., trwały, pewny, i nie przygodny; nieustanny, nieprzerwany: dochody s-e; niezmienny, nieugięty, niezachwiany, niezłomny, wierny, stateczny; święto s-e = nie ruchome, zawsze przypadające w jednym dniu; ludność s-a = stale gdzie mieszkająca, nieprzyjezdna; gwiazda s-a = nie zmieniająca położenia względem innych; posada s-a = etatowa, nie tymczasowa; wiatr s. = zawsze wiejący w jednym kierunku.