50 funtów wagi; działo p-e = wyrzucające kule 50-u funtów wagi.
Pięćdziesięciogroszowy, mający cenę 50-u groszy; zawierający 50 groszy.
Pięćdziesięcioguldenowy, kosztujący 50 guldenów; zawierający 50 guldenów.
Pięćdziesięciokilkoletni, mający 50 z górą lat wieku, trwający przeszło 50 lat.
Pięćdziesięciokopiejkowy, kosztujący 50 kopiejek; zawierający 50 kopiejek.
Pięćdziesięciokopiejkówka, moneta wartości 50-u kopiejek.
Pięćdziesięciolecie, 50 lat trwania a. życia; 50-ta rocznica jakiego zdarzenia, jubileusz półwiekowy.
Pięćdziesięcioletni, mający 50 lat życia a. trwania; przypadający raz na 50 lat (jubileusz p.).
Pięćdziesięcioro, 50 ludzi albo zwierząt różnej płci; 50 przedmiotów, wyrażanych tylko w liczbie mnogiej.
Pięćdziesięciorublowy, kosztujący 50 rubli; zawierający 50 rubli.
Pięćdzieslęciorublówka, moneta papierowa wartości 50 rubli.
Pięćdziesiętnik, Pięćdziesiątnik, przełożony nad 50 ludźmi.
Pięćkroć, pięć razy; p. sto tysięcy = 500,000.
Pięćkroćstotysięczny, kosztujący 500,000; wynoszący 500,000; składający ś. z 500,000 jednostek.
Pięćkrotnie, pięć razy.
Pięćset, liczebnik główny = 500.
Pięćsetfrankowy, kosztujący 500 franków; zawierający 500 franków.
Pięćsetny, liczeb. porząd. od 500; 500 razy mniejszy od całości: jedna p-a = 1/500.
Pięćsetrublowy, kosztujący 500 rubli; zawierający 500 rubli.
Piędź, długość od końca wielkiego do końca średniego palca dłoni rozpostartej; miara, skala; ani na p., ani p-ią = ani trochę, ani na włos; nie mieć p-i ziemi = ani kawałka: na p. od ziemi nie odrósł = malec, młokos; swą p-ią kogo mierzyć = z siebie brać miarę; swoją p-ią ś. mierzyć = żyć wedle miary swych dochodów.
Piękne (-ego), przedmiot pięknym, ujmującej powierzchowności; oddać, odpłacić ś. p-ym za nadobne = oddać wet za wet, odpłacić komu równym za równe, krzywdą za krzywdę; na p. = całkiem, zupełnie, doszczętnie.
Pięknie, przysł., z uczuciem piękna; należycie, właściwie, odpowiednio, stosownie, ładnie, ślicznie.
Pięknieć, ładnieć, stawać się pięknym, stawać ś. piękniejszym.
Pięknisia, kobieta piękna, urodziwa, przystojna, elegantka, strojnisia.
Piękniś, ładny, piękny chłopiec, elegant, modniś.
Piękniuchny, Piękniutki, bardzo piękny, śliczny.
Piękno, przymiot tego, co jest piękne, co wywołuje wrażenie dodatnie, niezależnie od swej wartości użytkowej; zdolność odczuwania piękna, wrażliwość estetyczna, zmysł i dar piękna; w dziale sztuki i literatury: harmonja między treścią ideową a sposobem jej uzmysłowienia w dziele; harmonja między całością dzieła a jego poszczególnemi częściami; wzór, ideał piękna, znajdujący odbicie w dziełach sztuki i literatury.
Pięknokwiat, roślina z rodziny storczykowatych.
Pięknolicy, mający lica piękne.
Piękność, właściwość czego, odpowiadająca poczuciu piękna; nadobność, urodziwość, uroda, kształtność, cudność, wygląd estetyczny; rzecz piękna, szczegół w czym piękny: przymiot pięk-
Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/83
Ta strona została przepisana.
