Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/831

 Surmactwo, tat., umiejętność grania na surmie.

 Surmacz, Surmak, tat., muzykant grający na surmie; owad piewikowaty.

 Surmia, roślina z rodz. surmiowatych a. bignoniowatych; trąbka.

 Surmikwiat, roślina z rodziny bielunia, surmia jagoda.

 Surmiowaty, do surmy podobny; w lm., s-e, rodzina roślin dwuliściennych, bignoniowe.

 Surogacja, łć. — p. Surogatorja.

 Surogat, łć., substancja a. materjał podobny co do głównych własności do produktu kosztowniejszego, lepszego (zwykle tańszy, gorszy), ale innego składu chemicznego, zastępujący tamten w handlu i w użyciu; sędzia duchowny, zasiadujący w konsystorzu.

 Surogator, Surogat, łć., zastępca podkomorzego a. starosty.

 Suragatorja, Surogacja, łć., urząd surogatora.

 Surojadka — p. Syrojeszka.

 Suropieki, Suropiecki, podługowate zraziki z surowego mięsa.

 Surowcowy, odnoszący ś. do surowca, zrobiony z surowca.

 Surowiatka — p. Syrojeszka.

 Surowica, materjał surowy; woda słona, solanka; ciecz krwi, pozostająca po oddzieleniu włóknika i krwinek, serum; leczenie s-ą — p. Seroterapja.

 Surowiczny, Surowiczy, odnoszący ś. do surowicy.

 Surowić (się), robić (ś.) surowym.

 Surowiec, materjał surowy, z którego ma ś. coś wyprodukować, żelazo surowe; skóra wyprawiona ałunem i dziegciem; rzemień wycięty z surowej skóry; masa tłusta, twarda, brunatna, zostająca po wyługowaniu potażu.

 Surowieć, surowić ś., stawać ś. surowym.

 Surowiuteńki, Surowiutki, zupełnie surowy.

 Surowizna, stan tego, co jest surowe; rzeczy surowe, zwłaszcza surowe jarzyny i owoce — p. Surowiec.

 Surownik, pierwiastek, znajdujący ś. we krwi, w surowicy.

 Surowo, przysł., w stanie surowym; srogo, okrutnie; zjeść coś na s. = nie gotowane, nie smażone, nie pieczone i t. d.

 Surowość, stan tego, co jest surowe; srogość, okrucieństwo.

 Surowy, taki, jakim go wydała natura, nie przerobiony, nie przetworzony; nie gotowany, nie pieczony, nie smażony i t. p.: żelazo s-e = surowiec; skóra s-a = surowiec; kruszec s. = wytopiony wprost z rudy; siarka s-a = szara; antymon s. = siarek antymonu; wino s-e = świeże, bez aromatu; o człowieku: materjał s. = dziecko a. człowiek nie wykształcony, nad którego ucywilizowaniem trzeba jeszcze popracować; człowiek s. = nieokrzesany, nieobyty; srogi, okrutny, groźny, niepobłażliwy, wymagający, bezwzględny: ojciec s., nauczyciel s., prawo s-e, krytyka s-a; posępny, ponury; ciężki, dokuczliwy, ostry: s. klimat, s-a zima; nieugięty, niezłomny: człowiek s-wych zasad; dokładny, skrupulatny, ścisły, pilny, jeszcze nie uprawny = ziemia surowa; mur s. = świeży; waga s-a = bez opakowania.

 Surówka, stwardniała cegła wysuszona, nie wypalona; szarawy kolor płótna nie bielonego; skóra oczyszczona, gotowa do garbowania.

 Sus, skok, podskok; dać s-a = skoczyć, przeskoczyć przez co, przesadzić co.

 Susać, skakać, przeskakiwać przez co.

 Suscepcja, łć., przyjęcie stopnia święcenia.

 Susceptanctwo, łć., urząd susceptanta.