Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/837

Ta strona została przepisana.

Syderalny a. Syderyczny, gr., rok = rok gwiazdowy, przeciąg czasu, jakiego potrzebuje ziemia na dokonanie całkowitego obrotu dokoła słońca, nieco dłuższy od roku słonecznego; s. miesiąc = przez ciąg czasu, po którym księżyc wraca do tego samego położenia względem jakiej gwiazdy stałej, miesiąc gwiazdowy (27 dni 7 godzin 43 minuty 11,5 sekund).

Syderografja, gr., sztuka rycia na stali, stalorytnictwo.

Syderolit, gr., naczynie wyrobione artystycznie z gliny, suszone, niewypalone, pokryte pokostem i pobronzowane.

Syderomanja, gr., wróżenie ze stanu gwiazd na niebie.

Syderyt, gr., meteoryt, którego główną częścią składową jest żelazo.

Syderyzm, gr., mniemana możność wyczuwania w głębi ziemi metali i wody.

Syfilidolog, gr., uczony, zajmujący ś. chorobami wenerycznemi; lekarz specjalista od chorób wenerycznych.

Syfilidologja, gr., nauka o chorobach wenerycznych.

Syfilis, gr., przymiot (choroba zaraźliwa), wenerja, kiła, franca.

Syfilityczka, gr., forma żeńska od Syfilityk.

Syfilityk, gr., człowiek chory na syfilis.

Syfon, gr., przyrząd do przelewania cieczy z miejsca wyższego w niższe, rurka ssąca, lewar; rura zgięta w kształcie litery , jako zamknięcie wodne w urządzeniach hydraulicznych i kanalizacyjnych (fig.); flaszka z rurką od dna do góry, za przyciśnięciem kranu, gaz zawarty we flaszce, sprawia ulanie ś. płynu na zewnątrz (fig.).

Sygacz, owad z rzędu dwuskrzydłych.

Sygilacja, łć., stemplowanie, pieczętowanie.

Sygilografja, łć., nauka o pieczęciach.

Sygle, łć., znaczniki, znaki skrócenia w stenografji.

Sygnalista, łć., ten, co podaje sygnał, co nastawia znaki sygnałowe; trębacz w wojsku.

Sygnalizacja, łć., urządzenie sygnałów zawiadamiających i ostrzegających; dawanie takich sygnałów.

Sygnalizować, łć., dawać znak, zawiadamiać sygnałem.

Sygnał, łć., wszelki znak umówiony, dany na znaczniejszą odległość: s. akustyczny = dawany za pomocą strzałów, dzwonów, świstawek i t. d.; s. optyczny = dawany za pomocą drągów ruchomych, świateł, rakiet, flag i t. p.

Sygnałówka, łć., latarka sygnałowa na statku wodnym.

Sygnatura, łć., położenie znaku na towarze, paczce, napis, podpis; rowek w czcionce; w książce: skrócony tytuł dzieła u dołu pierwszej kolumny każdego arkusza.

Sygnaturka, łć., karteczka, etykieta przy lekarstwie, oznaczająca jego skład i sposób użycia; najmniejszy dzwonek na wieży kościelnej, dający znak rozpoczęcia nabożeństwa.

Sygnet, łć., pierścień z kamieniem, na którym wyryto herb a. litery nazwiska, służący jako pieczęć (fig.).

Sygnifikacja, łć., znaczenie wyrazów; zawiadomienie; zaznaczenie.

Sygnifikatorja, łć., wskazówka.

Sygnować, łć., oznaczać, położyć znak, dawać znak, podpisać swoim znakiem, monogramem, inicjałami, pseudonimem.