Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/855

Ta strona została przepisana.

Szaptalizować wino = powiększać ilość spirytusu w winie metodą, wskazaną przez chemika Francuza Chaptal’a.

Szara, Siara, pierwsze mleko kobiety, samicy po wydaniu płodu.

Szaraban, fr., wóz z ławkami, tarantas.

Szaraczek, płótno a. sukno, o białej osnowie a czarnym wątku lub naodwrót; odzienie z takiego płótna; szlachcic zaściankowy, szlachcic zagonowy.

Szaraczkowaty, szarawy.

Szaraczkowy, zrobiony z szaraczka; koloru szarawego; szlachta s-a = uboga szlachta, tak zwana od szarej barwy ubioru.

Szarada, fr., zagadka, w której należy odgadnąć dany wyraz za pomocą znaczenia poszczególnych jego sylab lub różnych kombinacji tych sylab.

Szaradzista, fr., człowiek, uzdolniony w układaniu szarad, układający dla pism szarady.

Szarafanp. Sarafan.

Szaragi, nm., ukośne police drewniane, w które są wprawione końce trepów schodowych; wieszadła do odzieży.

Szarak, gatunek szarej tkaniny, szaraczek; szlachcic szaraczkowy; szary zając; motyl z podrzędu miernikowców z rodziny drzewiniaków.

Szaranek, młody karpik.

Szaraniec, roślina z rodziny brezylkowatych.

Szarańcza, owad skrzydlaty z gromady prostoskrzydłych (fig.); zbior., gromada szkodników, banda rabusiów, darmozjadów i t. p.; wogóle wielka ilość, tłumu chmara, kupa, gromada, tłuszcza, hałastra, napastnicy, najezdnicy, hultaje.

Szarańczowy, odnoszący ś. do szarańczy, chciwy, łupieżczy; s-e drzewo = roślina amerykańska z rodziny brezylkowatych.

Szarańczyk, młoda szarańcza.

Szarapatka, Szerepetka, obdartus, golec, nicpoń, hołota.

Szarawakap. Szarowaka.

Szarawary, tur., spodnie, szczególniej spodnie szerokie, buchaste, hajdawery (fig.).

Szarawka, motyl nocny z rodziny brudnic.

Szarawo, przysł., nieco szaro.

Szarawo-biały, biały zszarawym.

Szarawo-czerwony, czerwony z szarawym.

Szarawy, nieco szary, wpadający w kolor szary.

Szarbonerjap. Karbonerja.

Szarek, człowiek, mający na sobie szare ubranie; obdartus, hołota, oszarpaniec; pies szarej maści.

Szarfa, nm., szeroka i długa wstęga, noszona jako ozdoba ubrania kobiecego; wstęga, jako odznaka, noszona ukośnie przez mężczyzn na piersiach, ramieniu i plecach, aż do boku przeciwnego ramieniowi (fig.); oznaka służbowa przy szabli oficerów na paradach (fig.).

Szarga, Szaruga, chlapanina, brzydka pogoda, deszcz nieustanny, deszcz z wiatrem; słota, zamieć, zadymka; burza morska; przen., zawierucha, zamieszanie, zamieszki.

Szargać, brudzić, chlapać błotem, wlec po błocie; s. majątek = obdłużać; s. cudzą sławę, s. poczciwe imię ojców = kalać, bezcześcić; s. ś., być szarganym, ochla-