Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/863

Ta strona została przepisana.

wypadłym zębie; częściowa strata, utrata; szkoda, ubytek; krzywda, cios, ślad pozostały po uderzeniu, szrama, blizna; robić na czym s-y = niszczyć częściowo, rujnować, doprowadzać do ruiny.

Szczerbak, pałasz wyszczerbiony; s-kip. Szczerbate.

Szczerbal, Szczerbacz, człowiek, któremu brak niektórych zębów, zwłaszcza przednich, człowiek o zajęczej wardze.

Szczerbato, przysł., ze szczerbą, ze szczerbami.

Szczerbaty, mający szczerbę a szczerby, wyszczerbiony, mający na sobie nacięcia; pozbawiony niektórych przednich zębów; mający zajęczą wargę; pełen szram, blizn, pokiereszowany; s-te, rząd zwierząt ssących, nie mających zębów przednich.

Szczerbić, czynić szczerbatym, wyszczerbiać; lżyć, łajać, wymyślać; s. ś., stawać ś. szczerbatym, dostawać szczerb.

Szczerbiec, miecz, szabla wyszczerbiona; miecz Bolesława Chrobrego, wyszczerbiony przezeń przy uderzeniu w Złotą Bramę kijowską, potym miecz koronacyjny królów polskich.

Szczerbina, szpara, szczelina, rozpadlina.

Szczerbówka, motyl nocny z rodziny prościnków (fig.).

Szczerk, gruby piasek zmieszany ze żwirem.

Szczerkać, Szczerkotać, wytryskiwać, tryskać, chlustać; wydawać cichy szmer, właściwy ciekącej miarowo wodzie, szemrzeć, mruczeć.

Szczerkowaty, zawierający w sobie szczerk, żwirkowaty.

Szczero, przysł., używa ś. tylko w złożonych przymiotnikach i oznacza istotne, pełne, prawdziwe posiadanie pewnej własności, bez połączenia z innemi własnościami.

Szczerobiały, zupełnie biały.

Szczeroczarny, całkiem czarny.

Szczerodobry, szczerze dobry, prawdziwie dobry.

Szczerolotek, owad skrzydlaty z rzędu tęgopokrywych.

Szczeromowny, mówiący szczerze, prawdomówny, otwarty.

Szczeromyślny, szczerze mówiący to, co myśli, otwarty, nieobłudny.

Szczeropolski, prawdziwie polski, iście polski

Szczeroprosty, szczery i prosty, prostoduszny.

Szczeroserdeczny, pochodzący ze szczerego serca.

Szczerosrebrny, zrobiony z samego srebra, bez domieszki innego metalu.

Szczerość, własność człowieka, mówiącego zawsze to, co czuje i myśli, otwartość, nieobłudność, brak skrytości, prostoduszność, prostota ducha.

Szczerotap. Szczerość.

Szczerotka, owad z rzędu tęgopokrywych.

Szczerozimny, całkiem zimny; wyziębiony; całkiem obojętny.

Szczerozłoty, zrobiony z czystego złota, bez przymieszki innych metalów.

Szczerożyczliwy, szczerze życzliwy, serdecznie przywiązany.

Szczery, składający ś. z jednego tylko ciała, bez przymieszki innych, jednolity, czysty, prawdziwy, niezafałszowany, rzetelny; s-e srebro, złoto, s-y piasek, s-a woda; s-e pole = jednostajne, równe; mający zwyczaj mówienia tego, co czuje i myśli, otwarty, nie skryty, nie obłudny, prostoduszny; istny, istotny, prawdziwy; metal s. = chemicznie czysty.