Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/864

Ta strona została przepisana.

Szczerze, przysł., nieskrycie, nieobłudnie; otwarcie, prawdziwie, iście; czysto, bez przymieszki; dokładnie, prawidłowo.

Szczerzuja, Szczeczuja, twarda łuska, skorupa, u zwierząt pancerz.

Szczerzyć zęby, wyszczerzać, pokazywać, śmiać ś.; s. zęby do kogo, umizgać ś., wdzięczyć ś.: s. komu nieprawdę = fałsz zadawać.

Szczetnica, owad długorogi z rzędu dwuskrzydłowych.

Szczeznąć, zginąć, zniknąć, przepaść.

Szczeżuja, zwierzę z gromady małżów (fig); — p. Szczerzuja.

Szczędnie, przysł., nie rozrzutnie, oszczędnie, z oszczędnością.

Szczędność, oszczędność.

Szczędny, oszczędny.

Szczędzić, oszczędzać, nie rozrzucać, nie trwonić, skąpić, chronić, ochraniać, nie niszczyć, nie nadużywać; żałować.

Szczęk, odgłos, powstający przy uderzeniu jednego przedmiotu metalowego o drugi, szczęknięcie, szczękanie, dźwięk, chrzęst.

Szczęka, dwie kości twarzowe, w których osadzone są zęby. s. górna, nieruchoma, zrośnięta z czaszką, s. dolna, kształtu podkowy, ruchoma, zwana też żuchwą (fig.).

Szczękać, dok. Szczęknąć; wydawać szczęk, szczękotać; brząkać czym, pobrzękiwać; s. zębami = wskutek dreszczy uderzać górnemi zębami o dolne z zimna, ze strachu, ze wzruszenia i t. p.

Szczękalica, motyl nocny z rzędu deltówek.

Szczękaty, mający duże, wydatne szczęki.

Szczękliwy, często szczękający.

Szczęknąćp. nied. Szczękać.

Szczękosz, rodzaj skorupiaka jawnodychawkowego.

Szczękościsk, kurcz mięśni w szczękach, nie dozwalający otworzyć ust.

Szczękotaćp. Szczękać.

Szczękowy, odnoszący ś. do szczęki.

Szczęsny, powodzący ś., szczęśliwy, pomyślny.

Szczęścić, spuszczać na kogo szczęście, darzyć kogo szczęściem, pomyślnością, uszczęśliwiać: Bóg mi s-i; szczęść, Boże! = chrześcijańskie pozdrowienie, z którym zwracamy ś. do ludzi pracujących, zwłaszcza rolników, zajętych pracą w polu; s. ś., powodzić ś., wieść ś., darzyć ś., dziać ś. pomyślnie, wychodzić na dobre: szczęści mi ś. = udaje mi ś.; s. ś. w kartach = wygrywać.

Szczęście, los fortuna, rządząca życiem ludzkim, dola, powodzenie, traf, przypadek; na los s-a = jak wypadnie, jak ś. zdarzy; ślepe s. = los, darzący powodzeniem często ludzi, nie zasługujących na to; los przyjazny, pomyślność, dobre powodzenie, dobrobyt, szczęśliwość, upojenie radosne; przyświeca mu gwiazda s-a = powodzi mu ś.; liczyć na swoje s. = liczyć na to, że ś. uda, jak zwykle dotąd; próbować s-cia = może ś. uda; masz s. = udało ci ś.; to jeszcze szczęście, że... = szczęśliwie; każdy jest kowalem swego s-a = los każdego człowieka od niego tylko zależy; przysł., na s., s-em, wielkim s-em = szczęśliwym trafem, pomyślnym zrządzeniem, szczęśliwie.

Szczęśliwie, szczęśliwym czynić, uszczęśliwiać, szczęściem obdarzać.

Szczęśliwie, przysł., pomyślnie, z powodzeniem, ku zadowoleniu.