Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/868

Ta strona została przepisana.

tym puszczać; chwytać szczypcami, kleszczami i ściskać boleśnie, skubać boleśnie; zrywać, urywać, szczykać: koń s-ie trawę = zjada; przez dotknięcie ból wywoływać, gryźć: kwas s-ie w język, dym w oczy, mróz w policzki, sumienie go s-ie = wyrzucać mu winę; s-ie mię = mam kolki, bóle, jakby mię szczypano; przen., obmawiać, szkalować, zbezczeszczać kogo, oszczerstwa rzucać na kogo; dokuczać słowami, docinać, dogryzać, przycinać, przymawiać.

Szczypawka, owad skrzydlaty, z rzędu tęgopokrywych, szczypica (fig.).

Szczypce (-ów), proste narzędzie, składające ś. z dwu zwierających ś. i rozwierających połów, do ujmowania różnych przedmiotów, zwłaszcza takich, których nie można brać gołemi rękami, bądź dla ich drobnych rozmiarów, bądź dlatego, że uszkadzają skórę, kleszcze, cęgi: s. do poprawiania drew na ogniu (fig.); różne rodzaje szczypców: do objaśniania, ucierania knotów u dawnych świec łojowych (fig.); s. do cukru, s. do celów chirurgicznych; s. dentystyczne do wyrywania zębów i t. d.; s. do włosów — p. Rurki.

Szczypczyki (-ów), małe szczypce, pensetki (f.).

Szczypiący, gryzący, cierpki; ostry; uszczypliwy, zjadliwy, kolący.

Szczypicap. Szczypawka; s-e = kleszcze u raka.

Szczypior, nać cebuli, czosnku, szczypiorku i t. p.

Szczypiorek, roślina warzywna z rodziny liljowatych, gatunek czosnku (fig.).

Szczypka, zdr. od Szczypa; słowo uszczypliwe, docinek; s-ki drobno porąbane drewna smolne do podpalania.

Szczypliwy, Szczypny, szczypiący — p. uszczypliwy.

Szczypnąćp. nied. Szczypać.

Szczypnica, rodzaj skorupiaka.

Szczypnyp. Szczypliwy; łupki, łupliwy.

Szczypta, taka ilość rzeczy sypkiej, jaką można uchwycić końcami palców: s. soli; przen., s. tabaki = niuch; wogóle drobna ilość czego: nie mieć ani s-y litości, godności własnej i t. p.

Szczypy (-ów), smolne drzazgi, łuczywo.

Szczyr, warstwa ziemi, leżąca i pod pokładem ziemi uprawnym; roślina z rodziny wilczomleczowatych (fig.).

Szczyrkowaty, składający ś. ze szczyrku.

Szczyrzyca, roślina z rodziny różowatych, dębik ośmiopłatkowy (fig.).

Szczyt, tarcza, puklerz, pawęża; najwyższa część domu, wierzchołek budynku, przedłużenie ściany aż do dachu, zakończenie dachu; najwyższy punkt czego, wierzchołek, wierzch: s. góry, s. pagórka, s. drzewa i t. p.; stożkowata wyniosłość górska; górna strefa w marzeniu duchowym, górne uniesienie ducha: dążyć ku s-om; najwyższe napięcie, najwyższy stopień czego: być u s-u sławy, po-