Pilność, gorliwość w robieniu czego, przykładanie ś. do roboty, do nauk; staranność, troskliwość, baczność, pracowitość.
Pilnować, strzec bacznie czego a. kogo, doglądać kogo a. czego, — czuwać nad kim a. nad czym, mieć baczenie na kogo a. na co, mieć kogo a. co na uwadze, być na straży kogo a. czego, nie zostawiać bez opieki, trzymać się czego, nie opuszczać czego, nie odstępować, nie oddalać ś. od czego, upatrywać, interesować ś. czym, opiekować ś., starannie chodzić koło czego, zajmować ś. czym; p. ś., oddawać ś. czemu, wdawać ś. w co, wtrącać ś., pilnować jeden drugiego nawzajem; pilnością ś. odznaczać, spełniać gorliwie swoje obowiązki, uważać na siebie; nie porzucać, nie lekceważyć czego a. kogo; trzymać ś. czego ściśle, nie odstępować od czego, przestrzegać czego.
Pilny, Pilen, staranny, troskliwy, dbały, baczny, usilny, gorliwy; pracowity, pieczołowity; oddany czemuś z przejęciem, pracujący nad czymś; nagły, konieczny, ważny.
Pilokarpina, łć., alkaloid z liści jaborandi, krzaku, rosnącego w Brazylji; środek leczniczy napotny i pędzący urynę.
Pilony, Pylon, gr., potężna, czworoboczna, tępo ścięta wieża, ozdabiająca główne wejście świątyń egipskich (fig.).
Pilot, fr., sternik, wprowadzający okręt do portu; ryba morska z rodzaju makreli, mająca do 30 cm. długości, towarzyszy zwykle rekinom (fig.).
Pilotować, fr., wbijać za pomocą kafaru pale, zaostrzone na jednym końcu, w grunt mokry lub niestały, aby uzyskać trwałą podstawę pod budowę.
Pilść, Pilśń, wełna lub sierść grubo splątana i zbita; wojłok, filc.
Pilśnianka, czapka, kapelusz, odzież z pilśni lub wojłoku.
Pilśniany, Pilśniowy, z pilśni zrobiony, wojłokowy, filcowy.
Pilśniarz, rzemieślnik, wyrabiający różne przedmioty z pilśni.
Pilśnić, zbijać jak pilśń; p. ś., splatać ś. jak pilśń.
Pilśń — p. Pilść.
Pilzner, nm., Pilzeńskie piwo, piwo bardzo jasne, chmielowe,: mało alkoholiczne, smaku winnego (od miasta Pilzna w Czechach).
Piła, narzędzie żelazne lub stalowe podłużnej formy z ostremi po jednej stronie zębami, służąca do rozrzynania na kawałki drzewa, kości, metali i t. p. (fig.); ryba chrząstkowata poprzecznousta ze skupienia płaszczykowatych (fig.); człowiek nudny i natarczywy; zanudzanie kogoś ciągle tym samym przedmiotem (inaczej p. drewniana).
Piłat, sądzący sprawy tak, jak dla niego wygodnie; P. w Credo, osoba zbyteczna, znajdująca się gdzie nie w porę (od nazwiska namiestnika rzymskiego w Judei, współczesnego Chrystusowi); pręgierz; ustęp, wygódka.
Piław, tur. — p. Pilaw.
Piłeczka, zdr. od Piła.
Piłka, kula do gry, do zabawy, zwykle gumowa; mała piła ręczna, fuksszwanc.
