Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/884

Ta strona została przepisana.

Szlifować, nm., ścierać, gładzić dany materjał innym szorstkim materjałem; gładzić przedmiot metalowy, kamienny lub szklany w celu nadania mu połysku, blasku lub foremnych ścianek; ostrzyć, brusować; s. bruki = chodzić po mieście bez zajęcia, próżnować.

Szlifowany, nm., ten, którego oszlifowano; kamień s., szkło s-e = rznięte ręczną robotą

Szlifunek, nm., szlifowanie, szlifierstwo.

Sziips, nm., długi, wązki krawat męski do wiązania.

Szloch, płacz rzewny, połączony z jękiem i krzykiem spazmatycznym, łkanie.

Szlochać, płakać rzewnemi łzami, płakać głośno, z jękiem spazmatycznym.

Szlufa, nm.p. Szlifa.

Szlus, nm., koniec, basta; zakończenie pracy dziennej.

Szluscetel nm., wyciąg z umowy, zrobiony w skróceniu przez przysięgłego maklera giełdowego.

Szlusować nm., w języku wojskowym: skupiać, ścieśniać szeregi, przerzedzone przez ubywających żołnierzy (zabitych i rannych).

Szluza, nm., upust, urządzenie w rodzaju kanału z zastawami, utrzymującemi wodę na żądanym poziomie, w celu spożytkowania jej dla fabryki, młyna, przepływu statków przez kanał i t. p. (fig.).

Szłap, wielki krok przy chodzeniu, ale niezbyt pośpieszny, krok koński, powolny kłus, stęp; s-ią, wolnym kłusem.

Szłapaćp. Człapać.

Szłapakp. Człapak.

Szłapisty, chodzący wielkiemi krokami, szłapią.

Szłyk, czapka futrzana, zwężająca ś. ku górze, kołpak; kapelusz lichy (fig.).

Szmaciak, rodzaj grzybka.

Szmaciany, zrobiony ze szmat: s. papier.

Szmacik, mały szmat.

Szmacina, nędzny, lichy, szmat.

Szmacisko, wstrętny, brzydki szmat; duży szmat.

Szmaga, rodzaj statku wodnego.

Szmalep. Smalec.

Szmalec, nm., wytopiony tłuszcz zwierzęcy, zwłaszcza wieprzowy łój.

Szmaragd, gr., wysoko ceniona odmiana berylu koloru ciemno-zielonego.

Szmaragdek, gr., motyl zmierzchnikowiec z rodziny kraśników.

Szmaragdowo-zielony, zielony, jak szmaragd.

Szmaragdowy, gr., zrobiony ze szmaragdu; zrobiony ze szmaragdem, przybrany szmaragdem; zielony, jak szmaragd.

Szmarn, nm., potrawa z rozdrobionego i przysmażonego z jajami ciasta.

Szmat, kawał, kawałek, spłacheć, szęść, cząstka: s. czasu = długo; s. drogi = daleko.

Szmata, oderwany kawał jakiej tkaniny, płat, gałgan; ścierka; suknia a. sztuka bielizny stara, zmoczona, podarta.

Szmatek, mały szmat.

Szmatka, mała szmata.

Szmelc, nm., emalja, powłoka szklista, zwłaszcza tworząca ś. na metalach; przetopienie kruszców, stop metalowych przedmiotów na masę metalową; pozostałe resztki z pieców hutniczych; przen., rzecz nie do użytku, na nic nie przydatna; to pójdzie na s. = do wyrzucenia, jako rzecz niepotrzebna.