Szyfrować, fr., pisać umówionemi, tajemnemi znakami, zrozumiałemi tylko dla wtajemniczonych.
Szyfrowy, nm., zrobiony z szyfru; s-a tabliczka = płyta łupkowa, na której ś. pisze rysikiem; tekturka pociągana pumeksem i czarnym werniksem, zastępująca tabliczkę łupkową.
Szyici, arab., sekta mahometańska w Persji, uznająca Koran, a odrzucająca Sunnę.
Szyja, wązka część ciała, łącząca głowę z tułowiem, mająca za oś pierwsze kręgi, tak zw. szyjowe (fig.); kark; gardło; życie; s-ę złamać = skręcić kark; śpieszyć ś. na łeb, na s-ę = niezmiernie szybko, choćby z narażeniem życia; s-ę dam za to = ręczę własnym życiem; stać komu nad s-ą = grozić mu zgubą; następować komu na s-ę = nacierać na kogo; wisieć komu nad s-ą = gotować ś. do napadu na niego; pokarać kogo na s-i, na s-ach = na gardle, na życiu; poderżnąć sobie s-ę = gardło; uchylić s-ę w okowy = oddać ś. w niewolę; na złamaną s-ę, na złamanie s-i = z narażeniem na śmierć; leżeć komu na s-i = być mu ciężarem; brać co na swoją s-ę = na swoją odpowiedzialność; s-ę pod jarzmo położyć = dać ś. ujarzmić; być twardej s-i = być krnąbrnym, być wytrzymałym; wąwóz, zwalina w górach; wązki kurytarz; wązkie części różnych przedmiotów: s. butelki, s. lutni, cytry, gitary, skrzypiec; s. armaty = przednia część działa od przodka, gdzie jest ono najcieńsze; s. w bastjonie = odległość między końcami dwu barków, odległość między dwoma czołami; s. komina = otwór, zaczynający ś. nad kapturem; s. piwniczna = przedpiwnicze; s. sikawki = rura skórzana; w budow., część kapitelu, przyozdobiona liściem a. gładka, jakby przedłużenie trzonu słupowego; w fizjol., s. pęcherza = prostata; s. stawu = miejsce, którędy wpływa do niego woda.
Szyjeczka, mała, wązka szyjka.
Szyjka, mała, wązka szyja; s. u raka = odwłok; w roślinie: cienka część słupka, zakończona znamieniem.
Szyjkonitka, u roślin: organ, powstający przez zrośnięcie nitki pręcikowej z szyjką słupka.
Szyjkonitkowe, rząd roślin jednoliścieniowych.
Szyjny — p. Szyjowy.
Szyjowaty, podobny do szyi; rurowaty, mający grubą szyję, będący otyłej szyi.
Szyjowy, Szyjny, odnoszący ś. do szyi, należący do szyi: kręgi s-e.
Szyjozłoty, mający złotą szyję.
Szyk, nm., w gram., porządek wyrazów w zdaniu i zdań wobec siebie; sposób ustawienia wojska; wojsko, ustawione podług pewnego określonego sposobu; sz. bojowy = porządek, w jakim ustawione jest wojsko, gdy ma ruszać do boju; krwawe s-i = krwawe walki; pomieszać komu s-i = przeszkodzić mu w jego zamysłach.
Szyk, fr., dobre i korzystne przedstawianie ś., zręczność w ruchach i ułożeniu, dobry smak w ubiorze, w ozdobach, w ustawieniu mebli, w urządzeniu mieszkania, elegancja.
Szykana, fr., umyślne utrudnianie komu czego w celu dokuczenia; robienie dotkliwych przykrości w celu wykazania swej przewagi; urąganie.
Szykanować, fr., robić szykany.
Szykować, przyrządzać, narządzać, przygotowywać, przysposabiać; s. wojsko = ustawiać je w
