Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/142

 Uchronność, możność uchronienia ś., ustrzeżenia ś., obrona.

 Uchronny, którego można ś. uchronić, uniknąć, ustrzec, w którym można się uchronić, skryć, obfitujący w uchronki, uchody.

 Uchudnąć, schudnąć.

 Uchwalać, dok. Uchwalić; stanowić, postanawiać, naznaczać, zatwierdzać przez uchwałę, powziętą na jakimś zgromadzeniu.

 Uchwalony, postanowiony przez uchwałę, zadecydowany.

 Uchwała, postanowienie, zadecydowanie, powzięte na jakimś zgromadzeniu; ustawa.

 Uchwatliwie, przysł., szybko, nagle, raptownie.

 Uchwycić, szybko wziąć, złapać, ująć, porwać, schwytać; schwycić, pochwycić; u. ś. kogo, czego, objąć kogo, co rękami; chwycić ś. czego, wziąć ś. za co; u. ś. z kim, zderzyć ś., pójść w zapasy, za łeb z kim; u. kogo za słowo = skorzystać z tego, co powiedział niebacznie dla wyszydzenia go a. korzyści własnej; u. guza = oberwać, złapać; u. kogo, ułagodzić, udobruchać, ubłagać.

 Uchwyt, uchwycenie, ujęcie, porwanie, złapanie.

 Uchwytność, właściwość tego, co może być uchwyconym.

 Uchwytny, taki, którego można uchwycić, ujętny.

 Uchyba, uchybienie, omyłka; bez u-y = z pewnością, niezawodnie.

 Uchybiać, dok. Uchybić; błądzić, chybiać, dopuszczać ś. wykroczenia, winy względem kogo, czego; u. celu = nie trafiać, nie móc osiągnąć celu, nie wykonać czego; u. komu=ubliżać; u. sobie samemu = przynosić sobie ujmę; u. czemu, postępować wbrew czemu; u. przeciw etykiecie = nie zachowywać przepisów etykiety.

 Uchybienie, niewykonanie czego; nieokazanie komu należytego uszanowania, ubliżenie, obraza.

 Uchybny, mogący być chybionym, uchronny.

 Uchylać, dok. Uchylić; odchylać na bok, odsuwać: u. gałąź, firankę, zasłonę; niezupełnie zamykać, odmykać: u. drzwi, okno; skłaniać w dół, schylać, zniżać: u. głowę, kolano; niezupełnie podnosić: u. kapelusza, czapki, u. sukni; odejmować czemu moc prawną, znosić, kasować, usuwać, hamować: u. prawo, ustawę, testament, uchwałę; odbierać: u. od kogo swoje łaski; oddalać, usuwać: u. kogo od urzędu, od uczestnictwa w czym, od tronu; u. ś., schylać ś., nachylać ś., zniżać ś., uginać ś., zginać ś.; u. ś. od czego, odsuwać ś., nie chcieć czego zrobić, do czego należeć, brać w czym udział, unikać ś., chronić ś. czego, chyłkiem oddalać ś., usuwać ś. opuszczać co; u. ś. = komu, czemu, ustępować przed kim, przed czym.

 Uchyłek, miejsce uchronne, ustroń.

 Uchynąć się, usunąć ś., odsunąć ś., przewrócić ś.

 Uciąć — p. nied. Ucinać; żywo, skocznie zagrać: u. walczyka; u. kogo a. komu, przyciąć, dokuczyć złośliwie komu.

 Uciągać, dok. Uciągnąć, z trudem pociągać, posuwać, móc co ciągnąć, wydołać pociągnieniu czego, ciągnąc uwozić, ciągnąć w górę; ciągnąc, pewną część drogi przebywać w pewnym okresie czasu; u. skąd = uchodzić, ustępować, wyprowadzać ś., wynosić ś. precz gromadnie; nalewać za pomocą legaru: u. wina do butelki.

 Uciągnąć — p. nied. Uciągać.

 Uciążać, dok. Uciążyć, uciskać, cisnąć, uciemiężać; utyskiwać.

 Uciążliwie, przysł., ciężko, trudno, z trudem, z mozołem, z uciążliwością, z uciskiem, zaledwie.