Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/15

pokrywych, czteroczłonkowych, koziorożnych — p. Ścieg.

 Ścigacz, owad z rzędu dwuskrzydłych szybkich.

 Ścigać, biec za kimś a. za czymś, by go dogonić; schwytać, gonić kogo, co, pędzić, prześladować; upędzać ś. za kimś, za czymś; uganiać ś., iść, biec w pogoń za kimś, za czymś; polować; starać ś. przewyższyć kogo w czymś, prześcignąć go, pokonać go, współzawodniczyć z kimś; ś. kogo a. co wzrokiem, oczami = wodzić za nim wzrokiem, oczami; prześladować, karać, nękać kogo, dokuczać komu czym; ś. kogo sądownie, przed sądem = poszukiwać na nim sądownie swej krzywdy, procesować go, instygować na niego; ś. kogo na sławie = szkalować, zbezczeszczać, osławiać; ś. ś. gonić ś. z kim, iść z nim na wyścigi, na wyprzodki, wyścigać ś. z kim, brać udział w wyścigach.

 Ścigłość, szybkość, chyżość, bystrość.

 Ścigły, którego trudno dogonić; szybki, chyży, bystry.

 Ścignąć, doścignąć.

 Ścinacz, ten, który co ścina.

 Ścinać, dok. Ściąć; tnąc, odłączać, odrąbywać; tnąc, zdejmować; odcinać komu głowę w bitwie, w pojedynku, a zwłaszcza na mocy wyroku sądowego; tnąc zwalać, obalać, przewracać: ś. drzewo; ta choroba z nóg ścięła = osłabiła; gryząc, kąsając, uderzając, odłączać; niszczyć zewnętrzne, górne części czego: szarańcza ścięła zboże, grad ściął zboże = zupełnie potłukł, zepsuł; wychylać, łykać hausty jakiego trunku; ś. zęby = ściskać mocno, nie chcieć rozewrzeć, zamykać szczelnie; ze stanu ciekłego zmieniać w stały, zmrażać, stężać, czynić skrzepłym; ś. krew w żyłach = przerażać, przejmować nawskroś zgrozą, strachem i t. p.; zwarzać: mróz ściął kwiaty, pączki; nie dawać dostatecznego stopnia na egzaminie uczniowi a studentowi; ś. ś., być ścinanym, odrąbywanym, ucinanym; upijać ś., urzynać ś.; ze stanu ciekłego przechodzić w stały, marznąć, krzepnąć, tężeć, zamarzać, lodowacieć: woda ś-a ś. w lód, krew mi ś. w żyłach ś-a = przejmuje mię przerażenie i zgroza; ś. ś. z kim = bić ś. z nim, pojedynkować ś. białą bronią; kłócić ś., spierać ś., sprzeczać ś. z kim; o uczniu, o studencie: nie otrzymywać dostatecznego stopnia na egzaminie.

 Ścinek, coś ściętego, odciętego, kawałek czego odcięty.

 Ścinka, zwierzokrzew z gromady wymoczków.

 Ścisk, gromada ściśnięta, stłoczona, tłok, tłum, natłok, ciżba, ciasnota, ściskanie, nacisk; uciemiężenie, ucisk, niewola, nieszczęście, zły los, bieda, niedostatek; uściśnięcie, uścisk, objęcie; coś ściskającego, kurczącego.

 Ściskacz, narzędzie do ściskania czego, do ściskania rozdętej a. rozprężonej żyły; trynkiet.

 Ściskać, dok. Ścisnąć; cisnąc, ścieśniać, stłaczać, zgniatać, cisnąc, czynić, aby coś zajmowało mniejszą przestrzeń; zbierać do kupy, zbijać, zgromadzać, stawiać blizko jedno obok drugiego, zajmując jak najmniej miejsca, tłoczyć; zgęszczać, cisnąc, uciskając, tłocząc: ś. powietrze; związywać mocno, opasywać ściśle, ściskać pasem, sznurem i t. p.; cisnąc z obu stron, bóść, kłóć: ś. ostrogami konia; ścinać, zamykać mocno: ś. zęby, wargi; ścinać, skrzepłym czynić, zamrażać, stężać; w kluby ujmować, nie dawać zbytniej swobody, hamować,