Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/16

ciemiężyć; obejmować rękami całując dla wyrażenia miłości, przyjaźni,; serdeczności, hołdu: ś-am twoje nogi, nóżki, ś-am cię = sposób zakończenia listu; ująwszy czyjąś rękę w swoją dłoń, zamykać ją dla wyrażenia przyjaźni, zgody, porozumienia wzajemnego i t. d.; ś-a mię = mam ból w sercu, jakby je kto ściskał; żal serce ś-a = przejmuje, przenika, ogarnia; dokuczać komu, trapić, przyciskać kogo: mróz ś-a, bieda go ś-a; ś. ramiona a. ramionami = wzruszać niemi, podnosić je, zżymać ś.; opasywać ściśle: ś. twierdzę = oblegać ze wszystkich stron; ś. szeregi = zbliżać je, ciaśniej je ustawiać; ś. ś., być ściskanym, ściąganym, opasywanym ściśle; opasywać ś., sznurować ś. mocno; skupiać ś., tłoczyć ś., gromadzić ś. tłumnie, zsuwać ś.; boleć, wywoływać ból: serce ś. ś-a z bólu, z żalu; obejmować ś. wzajemnie jeden drugiego.

 Ściskliwy, Ściskły — p. Ścisły.

 Ścisłość, cecha i własność tego, co ma cząsteczki mocno skupione, przystające ściśle do siebie, co nie może być ściśnięte, spójność; nierozszerzalność, ciasność, wązkość; zasada sumiennego wykonywania czego, trzymania ś. przepisów, punktualność, sumienność, dokładność; jasność, zwięzłość w wyrażeniach.

 Ścisły, ten, który jest ściśnięty, szczelny, ciasny, wązki, skupiony; prawdziwy, serdeczny, szczery; blizki: ś-a przyjaźń; akuratny, sumienny, punktualny; dokładny, dobrze oznaczony, określony; nieszczodry, oszczędny, skąpy; ubogi, nieurodzajny; nie odstępujący od zasady, surowy, twardy: ś-a reguła klasztorna; ś. post, ś-a djeta; dosłowny, istotny, właściwy: w ś-ym znaczeniu tego wyrazu.

 Ścisnąć — p. Ściskać.

 Ściszyć, uczynić cichszym, uciszyć, uspokoić.

 Ściśle, przysł., szczelnie, ciasno, wązko; akuratnie, sumiennie, punktualnie; surowo, ostro, twardo; w najwłaściwszym znaczeniu; dokładnie; ś. trzymać ś. czego, np. reguły, przepisów = wykonywać je sumiennie, nie odstępować od nich.

 Ściśliwość, własność ściskania ś. ciał; elastyczność, prężność.

 Ściśliwy, mający własność ściskania ś., elastyczny, prężny.

 Ściśnik, owad z rzędu dwuskrzydłych.

 Śćkać się, cisnąć ś., tłoczyć ś., pchać ś.

 Śćwiczyć, oćwiczyć, schlastać; zjeść co szybko, zupełnie.

 Śklenica, szklanica, szklanka.

 Ślad, znaki, zostające na drodze po przejeździe jakiegoś pojazdu, przejściu człowieka a. zwierza, trop; znak, pozostały po czymś, już dziś nie istniejącym; powinność śledzenia winowajcy w Polsce Piastowskiej; łan, miara roli; w ś. = tuż po kim, po czym, zaraz, natychmiast, blizko; iść, wstępować w ś-y czyje = naśladować go, postępować tak samo.

 Śladogoniec, człowiek, goniący za czyimś śladem.

 Śladogonny, goniący za śladem, tropiący.

 Slamazarnica, dziewczyna lub kobieta ślamazarna, rozlazła, powolna, niemrawa.

 Ślamazarnie, przysł., powoli, niemrawo, ociężale, marudnie.

 Ślamazarnik, Ślamazara, człowiek ślamazarny, marudnik.

 Ślamazarność, rozlazłość, powolność, niemrawość.

 Ślamazarny, powolny, marudny, niemrawy, rozlazły.

 Ślapać, szłapać, człapać.