kiś przeleżało; chronić ś., kryć ś., przyswajać ś. gdzie; natężać ś., aby coś poruszyć; uchodzić niebezpieczeństwa; u. na czym, polegać; u. ś., o owocach: leżąc dojrzewać; psuć ś., gnić; o ziemi: zapadać ś., usuwać ś., obniżać ś.; o zbożu: zagrzewać ś.; twardnieć wskutek ciągłego leżenia.
Ulegle, przysł., z uległością, posłusznie, karnie, pokornie.
Uległość, uleganie, ustępowanie komu, karność, posłuszeństwo, powolność.
Uległy, ulegający z łatwością, powolny, posłuszny, karny.
Ulegnąć, ułożyć ś., położyć ś., paść na ziemię, przypaść do ziemi; u. ś. — p. Ulec się.
Ulema, Ulem, tur., uczony prawnik, teolog i duchowny u Turków (fig.).
Ulep, Ulepek, napój słodki, łagodzący lekarstwa, przyrządzone z syropem.
Ulepiać, dok. Ulepić; lepić co z gliny, gipsu i t. p. za pomocą lepienia, nadawać kształt; tworzyć, kształcić, formować.
Ulepszać, dok. Ulepszyć; czynić lepszym, poprawiać, doskonalić, udoskonalać.
Ulepszenie, to, co zrobiono dla uczynienia czego lepszym, udoskonalenie, polepszenie, poprawienie, meljoracja.
Ulewa, deszcz gwałtowny, nawalny, burza.
Ulewać, dok. Ulać; wylewać trochę jakiego płynu; odlewać; lejąc tworzyć; formować co z jakiego materjału płynnego, który później zastyga; ubranie leży na nim, jak ulane = dobrze leży, przylega wszędzie do ciała.
Ulewny, rzęsisty, nawalny.
Uleżałka, gruszka ulęgałka.
Uleżały, ten, który ś. uleżał, to, co leżąc dojrzało, stwardniało, skrzepło.
Uleżeć, pozostawać w postawie leżącej pomimo przeszkód, przykrości, niebezpieczeństwa i t. p., pozostawać na miejscu; nic przed nim nie u-y = wszystko poruszy, weźmie, wszystkiego dotknie; u. ś. — p. Ulec się.
Uleźć — p. nied. Ułazić.
Ulęgałka, owoc dzikiej gruszy.
Ulęgły, Ulęgnięty, ten, który ś. ulągł, wylęgły, urodzony, narodzony.
Ulęgnąć się — p. Uląc się.
Ulękły, Ulękniony, zlękły, przelękły, przestraszony, przerażony.
Ulęknąć się, Uląc się, przestraszyć ś., przerazić ś., zlęknąć ś.
Ulękniony, przerażony.
Ulga, zmniejszenie ciężaru, złagodzenie bólu, smutku; dwa drążki związane przy końcach powrozem, ułatwiające podnoszenie na rękach ciężarów.
Ulgnąć, ugrząznąć, ugrząźć, zapaść ś. w czymś grzązkim, pozostać w jednym miejscu; przen., przylgnąć, przywiązać ś. do kogo, do czego.
Ulica, droga między dwoma rzędami domów w mieście a. w wiosce do przejścia i przejazdu; aleja w ogrodzie; w kopalniach: chodnik.
Uliczka, mała, wązka ulica.
Ulicznica, kobieta złego prowadzenia ś., kobieta włócząca ś. po ulicach, nierządnica.
Ulicznik, chłopiec, biegający samopas bez opieki po ulicach, łobuz, andrus, włóczęga, mały urwis.
Uliczny, dotyczący, należący do ulicy; odbywający ś. na ulicy a. ulicach: ruch u.
Ulik, mały ul.
Ulik, gatunek tłustego śledzia holenderskiego.
Ulipek — p. Ulep.
Ulipnąć, ulgnąć, ugrząznąć, za-
