Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/167

Ta strona została przepisana.

jasno-żółtej barwy, z szerokiemi pręga mi na grzbiecie, zamieszkującej morze Śródziemne (fig.).

Umdruk, nm., przedruk, odbitka drukowana do przeniesienia na kamień litograficzny.

Umerlak, człowiek wymizerowany, podobny do trupa; nieboszczyk, trup.

Umęczenie, sprawienie męki, męka, męczeństwo, cierpienie, udręka, znękanie, zmęczenie, sfatygowanie, wyczerpanie sił.

Umęczyć, zadać komuś śmierć w męczarniach, zamęczyć; zmęczyć, zmordować, sfatygować; u. ś., zmęczyć ś., zmordować ś.

Umiały, umiejętny, biegły w czym.

Umiar, pomiar, właściwy stosunek, symetrja; proporcja, umiarkowanie, miara, mierność, poprzestawanie na małym.

Umiarkować, wnieść z czego, osądzić podług czego, zmiarkować; znaleźć właściwą, średnią miarę między krańcowościami; wymierzyć, obmyśleć tak, żeby nie było ani za wiele, ani za mało; u. ś., powściągnąć ś., ustatkować ś„ stać ś. umiarkowanym, powściągliwym.

Umiarkowanie, przysł., w miarę, nie za dużo i nie za mało; rzecz., zachowanie miary między krańcowościami, znalezienie właściwej miary, wymierzenie należyte; skromność, mierność, poprzestawanie na małym; u. ś., powściągnięcie ś., powściągliwość, ustatkowanie się.

Umiarkowany, posiadający należytą miarę, pomierny; mierny: niezbyt wielki ani zbyt mały; powściągliwy, skromny, stateczny, nie przebierający w niczym miary; nie krańcowy, nie skrajny, nie dochodzący do ostateczności: u. demokrata.

Umiatacz, ten, który zamiata.

Umiatać, dok. Umieść; zmiatając czyścić, miotłą, szczotką; uprzątać, zmiatając, wyrzucać: u. śmiecie, odpadki.

Umiecony, zamiecony, oczyszczony ze śmieci.

Umieć, posiadać znajomość czego, znać ś. na czym, wiedzieć co na pamięć; u. lekcję = nauczyć się jej; u. co na palcach = znać doskonale, znać ś. na czym, wiedzieć jak z tym postąpić; być w czym biegłym, wyćwiczonym; móc dokazać czego, potrafić; mieć wagę w czym, wpływ na co, ważyć, znaczyć.

Umiejętnie, przysł., ze znajomością, ze zrozumieniem, według nauki, biegle, z umiejętnością, naukowo, uczenie.

Umiejętność, umienie czegoś, znajomość jakiej rzeczy; posiadanie nauki, nauka, wiedza: akademja u-ci = zgromadzenie uczonych, pracujących w różnych dziedzinach wiedzy.

Umiejętny, umiejący coś zrobić, znający się na czym, biegły w czym; uczony, naukowy, posiadający wiedzę w pewnym kierunku.

Umiejscowiać, dok. Umiejscowić; pozostawiać w miejscu, nie dozwalać rozszerzać ś.; przerabiać jakiś utwór literacki zagraniczny w ten sposób, jakby był wzięty z miejscowych stosunków; u. ś., pozostawać w miejscu, obrać sobie miejsce, mieć swoje miejsce, nie rozszerzać ś. dalej.

Umierać, dok. Umrzeć; przestawać żyć, konać, kończyć życie; ginąć, niknąć, unicestwiać się; przejmować ś. czymś na wskroś, do głębi: u. ze strachu, z żalu, ze wstydu.

Umiernik, poskramiacz, powściągacz.