Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/169

Ta strona została przepisana.

Umodyfikować, umitygować, uspokoić, uśmierzyć; odnowić, nadać kształt nowy;, zastosować do nowych wymagań, do nowej mody.

Umokły, namokły, namiękły, przemokły.

Umoknąćp. nied. Umakać.

Umor, umorzenie, zguba, śmierć, zagłada; do u-u, na u. = ze wszystkich sił, do upadłego, do śmierci: pić, kochać na u.

Umoralniać. dok. Umoralnić; moralnym a. moralniejszym czynić; u. ś., stawać ś. moralnym a. moralniejszym.

Umord, zmordowanie, zmęczenie, utrudzenie.

Umordować, zmordować, zmęczyć, sfatygować, znękać.

Umorusać (się), powalać (ś.), pobrudzić (ś.), ubrudzić (ś).

Umorycz, morderstwo w zapalczywości.

Umorzenie, częściowa regulacja należności, lub sumy spłacanej częściowo w pewnych terminach, amortyzacja.

Umorzyćp. nied. Umarzać.

Umotać (się), uwikłać (ś), uplątać (ś.), usidlić (ś.), wplątać (ś.), zamotać (ś.).

Umowa, umówienie ś. co do warunków, co do wykonania ich, układ, ugoda, kontrakt; Nowa U. = Nowy Testament.

Umozaikować, wyłożyć mozaiką, ozdobić mozaiką; ułożyć sposobem mozaiki.

Umożebniać, Umożliwiać, dok. Umożebnić, Umożliwić, czynić możebnym, możliwym do urzeczywistnienia, prawdopodobnym.

Umówca, ten, który się umawia, który robi umowę, kontrahent.

Umówićp. nied. Umawiać.

Umówiny, umówienie ś. zawarcie umowy, kontraktu.

Umówka, zdr. od Umowa.

Umówny, dotyczący umowy, wynikający z umowy, umówiony, przyrzeczony, przyznany; zamówiony, zgodzony, najęty; przyjazny, ludzki, łaskawy, wyrozumiały, użyty.

Umrażaćp. dok. Umrozić.

Umroczyć, mrocznym, ciemnym uczynić, zamroczyć, ściemnić; zaćmić.

Umrozić, mrozem przejąć, zmrozić; u. ś., być przenikniętym mrozem, przemarznąć, zmarznąć.

Umrzećp. nied. Umierać.

Umszyć, utkać, obetkać mchem.

Umundurować (się), sprawić komu (sobie) mundur a. mundury; kogo (siebie) odziać w mundur.

Umurzać, dok. Umurzyć, brudzić, walać, ubrudzać, paskudzić.

Umuskać, muskając ułożyć gładko.

Umycczyć, przybrać w myckę.

Umyćp. nied. Umywać.

Umykać, dok. Umknąć, uciekać; usuwać prędko, uchylać: u. komu ręki; porywać, kraść; u. ś., usuwać ś. na bok, uchylać ś.; uciekać, wymykać ś.; uchylać ś. od czego, unikać czego.

Umykanie, ścienianie ś. i zanikanie warstw gieologicznych ziemi, klinowanie ś.

Umylić, zmylić, oszukać, zwieść.

Umysł, zbiór wszystkich władz duchowych człowieka, szczególniej zaś władza poznania, w przeciwstawieniu do uczucia i woli; poznanie, rozum, intelekt, myśl, świadomość; zdolności umysłowe, duchowe człowieka; człowiek o pewnych zdolnościach umysłowych: dzielny, bystry u.; zamysł, zamiar, rozmysł, celowość: zrobił to z u-u = umyślnie, rozmyślnie.

Umysłowo, przysł., umysłem, za pomocą umysłu, myślą; pracować u. = umysłem, myślą, nie rękami; chory u. = obłąkany, warjat.