Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/173

Ta strona została przepisana.

Unjonista, łć., zwolennik zjednoczenia, utrzymania związku; w St. Zjednoczonych Ameryki Półn., podczas wojny domowej 1861 — 1864 stronnik utrzymania jedności państwowej i wyzwolenia niewolników.

Unjowany, łć., połączony, złączony przez unję.

Unkcja, łć., namaszczenie, poświęcenie, pomazanie.

Un-koszta (-ów), nm., koszty, wydatki, nakłady.

Unobilitować, nadać szlachectwo.

Unosiciel, człowiek, który unosi kogo a. co, uwodziciel, porywacz.

Unosić, dok. Unieść; porwawszy coś, przenosić szybko na inne miejsce, nieść coś a. kogoś porwanego, porywać, nieść szybko, zanosić zbyt daleko; podnosić nieco w górę; móc coś podnieść, udźwignąć coś; przen., zaprowadzać zbyt daleko w znaczeniu duchowym, uwodzić: gniew go uniósł, namiętność go uniosła; konie unoszą = ponoszą; u. pannę = wykradać, porywać; znosić, cierpieć; u. ptaka myśliwskiego = obłaskawić, przyuczyć do polowania: u. ś., wzniósłszy ś. ponad coś, krążyć, bujać w pewnej wysokości; wzbijać ś., wzlatywać nad czymś; dawać ś. uwodzić czemuś, zapędzać ś., zapominać ś.: u. ś. gniewem, namiętnością; u. ś. nad kim, nad czym, zachwycać ś., podziwiać, uwielbiać kogo, co, rozpływać ś., wpadać w uniesienie nad kim, nad czym; u. ś. za czym, szukać czego z zapalczywością; przen., wznosić ś. pod względem duchowym: myśli moje unoszą ś. ku Stwórcy.

Unskop, rodzaj hełmu średniowiecznego.

Unterlejtenant, nm., podporucznik.

Unteroficer, Unteroficjer, nm., podoficer.

Unteroficerstwo, Unteroficjerstwo, nm., ranga podoficera.

Unurzać (się), dok. Unurzyć (ś.); całkiem (ś.) zanurzać; walać (ś.), zabrudzać (ś.) mocno, całkiem; u. ś. w kałuży występku = tracić wszelkie cechy uczciwego życia, stawać ś. nic wartym, łotrem.

Unużać, dok. Unużyć; męczyć, nużyć, fatygować.

Uobecniać, nied. Uobecnić; czynić obecnym, uprzytomniać, unaoczniać.

Uobojętniać, czynić obojętnym, zobojętniać; w chem., zneutralizować, osłabiać moc czego.

Uobrazować, przedstawić obrazowo, jakgdyby w obrazie, uplastycznić.

Uobyczajać, dok. Uobyczaić; kształcić pod względom obyczajów, czynić obyczajnym, towarzyskim, uczyć pięknych manjer; ukulturalniać, cywilizować; u. nabywać dobrych obyczajów, życia towarzyskiego; ukulturalniać ś., cywilizować ś.

Uobyczajenie, wpojenie obyczajów, pięknych manjer, wpojenie przymiotów społecznych, okrzesanie, ucywilizowanie, ukulturalnienie; u. ś., nabycie cech przyzwoitości, obyczajów towarzyskich, pięknych manjer.

Uogólniać, dok. Uogólnić; stosować do ogółu, wyprowadzać ogólny a. zbyt pośpieszny wniosek z poszczególnych przesłanek, indukować; cechy, przymioty, dotyczące tylko niektórych gatunków, rozciągać na cały rodzaj.

Uogólnienie, rzecz., od Uogólniać; rezultat uogólniania, wniosek ogólny na podstawie poszczególnych przesłanek, często fałszywy, zbyt pośpiesznie wyciągnięty; stosowanie do ogółu.

Uorganizować, doprowadzić do