Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/184

Ta strona została przepisana.

Uroczny, uroczy, czarujący, urzekający; uroczysty; doroczny.

Uroczy, uroczny, czarowny, czarujący, przepiękny, cudowny.

Uroczyć, rzucać urok na kogo, urzekać, czarować.

Uroczysko, miejsce święte u pogańskich Słowian, przed świątynią a. w głębi puszczy, przed poświęcanym drzewem, gdzie zbierali ś. kapłani dla sprawowania sądów (fig.); pewna część gruntu, należąca do wielu posiadaczy; część lasu, wyraźnie oddzielona; wogóle miejsce odludne, ponure i tajemnicze.

Uroczystość, solenny obchód, święto uroczyste, obrzęd uroczysty jakiego święta, zdarzenia, pamiątki, urodzin, imienin i t. p.; rocznica, jubileusz.

Uroczysty, uroczyście obchodzony, świąteczny, solenny, okazały, poważny, dostojny: mina u-a, nastrój u-y; niezłomny, święty: przysięga u-a.

Uroczyszcze, kopiec graniczny — p. Uroczysko.

Uroczyście, przysł., sposobem uroczystym, solennie, świątecznie, okazale; poważnie, dostojnie.

Urod, urodzenie ś.; urodzaj, plon, zbiór.

Uroda, wzrost okazały, postawność; urodziwość, krasa, piękność; na u-ę brać, dawać = na kredyt, bez pieniędzy.

Urodka, motyl z podrzędu prządkówek, z rodziny fałdówek (f.).

Urodny, urodziwy.

Urodzaj, większa a. mniejsza obfitość płodów rolnych: zbóż, jarzyn, owoców i t. p.; zbiór z pola, zbiory, plon, krescencja; wogle obfitość czego.

Urodzajność, żyzność; płodność.

Urodzajny, żyzny, płodny.

Urodzenie, wydanie płodu na świat, porodzenie, spłodzenie; ród, z którego ś. kto wywodzi, pochodzenie; u. ś., przyjście na świat, narodzenie ś., urodziny.

Urodzeniec, człowiek, urodzony gdzie, tuziemiec, tubylec, autochton.

Urodzić, zrodzić, spłodzić, wydać na świat, porodzić; wydać owoc, płód, plon; dokonać, zrobić, uczynić; u. ś., przyjść na świat; zrodzić ś., narodzić ś.; wyrosnąć jako owoc, plon; powstać, zjawić ś., pojawić ś.; u. ś. do czego, mieć do czego zdolności urodzone: jakby ś. u-ił do tego.

Urodzinowy, odnoszący ś. do urodzin.

Urodziny (-in), dzień urodzenia ś., przyjścia na świat, rocznica urodzenia ś., uroczystość połączona z tą rocznicą.

Urodziwość, kształtność, piękność, uroda, przystojność.

Urodziwy, wysokiego wzrostu, postawny; kształtny, przystojny, piękny, ładny.

Urodzoność, tytuł szlachcica w dawnej Polsce: Wasza U.

Urodzony, który ś. urodził, narodzony, spłodzony, zrodzony; tytuł, nadawany dawniej szlachcie; u-a, nazwisko mężatki z rodziców.

Uroić, usnuć sobie coś w głowie, wymyślić coś niedorzecznego, niepodobnego do ziszczenia; u. ś., ubrdać ś.; u-ło ś., licho wie skąd przyszło do głowy.

Uroj, rzecz urojona.

Urojenie, myśl, pragnienie trudne do urzeczywistnienia, wymysł, fantazja, ubrdanie sobie.

Urojony, nieprawdziwy, wymyślony, niedorzeczny; u-a wielkość