Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/284

Ta strona została przepisana.

Włamywać, dok. Włamać; złamawszy część czego, wepchnąć ją do środka, wewnątrz; wprawiać, wdrażać, przyzwyczajać do czego mimo oporu, trudności; w. ś., złamawszy jaką zawadę, dostawać ś. wewnątrz czego, wdzierać ś. łamiąc; wciągać ś. w co, wdrażać ś., przyzwyczajać ś. do czego.

Własnoręcznie, przysł., własną ręką.

Własnoręczność, przymiot tego, co jest własnoręczne.

Własnoręczny, zrobiony, napisany własną ręką jakiej osoby: podpis w.

Własnoręki, własnoręczny.

Własnorodny, oryginalny, nienaśladowniczy.

Własność, przymiot właściwy jakiejś osoby a. rzeczy, odróżniający je od innych podobnych, cecha stała, natura czego, przyrodzenie; wyłączne i bezwzględne prawo posiadania czego, otrzymanego drogą kapną, darowizny a. spadku: prawo w-i, posiadać co na w.; rzecz, bezspornie i bezwzględnie posiadana, wyłącznie do kogo należąca: w. publiczna, w. prywatna; w. miejska = dom, fabryka w mieście; w. ziemska = majątek ziemski, dobra, folwark; w. nieruchoma = dom, fabryka, majątek ziemski; w. ruchoma = ruchomości, sprzęty, ubranie, inwentarz żywy i martwy itp.; zbior., zgromadzenie, klasa właścicieli, posiadaczy: większa w. rolna = obywatele ziemscy, szlachta; drobna w. rolna = chłopi-zagrodnicy.

Własnoustny, wypowiedziany czyjemiś własnemi ustami.

Własny, bezspornie, bezwzględnie należący do kogoś, stanowiący czyjąś własność nieograniczoną, nie cudzy; dotyczący samego siebie, nie zaś kogoś innego: obrona w-a = obrona samego siebie; miłość w-a = miłość samego siebie, samolubstwo, egoizm; nieobcy, niezagraniczny, niecudzoziemski, swój, ojczysty, narodowy, rodowity: w. język, w-a mowa = ojczysta; w-a ziemia, w. kraj = ojczyzna; blizki związkami krwi, spokrewniony, rodzony: w. ojciec, w-a matka, w. syn, w-a córka; w-a krew = dzieci; używa ś. często bez znaczenia, dla podkreślenia tylko i spotęgowania pierwiastku osobistego, np.: widziałem to na w-e oczy, słyszałem na w-e uszy, to on we w-ej osobie; w gram., imię w-e = oznaczające jeden tylko przedmiot, jedną nazwnę, np.: Europa, Polska, Warszawa, Kościuszko.

Właściciel, człowiek, posiadający co prawem własności, na własność, jako własność.

Właścicielka, forma ż. od Właściciel.

Właścicielski, należący do właściciela a. do właścicielki, dotyczący ich.

Właściwie, przysłstosownie, tak jak potrzeba, tak jak należy; we właściwym znaczeniu, prawidłowo, poprawnie; ściśle biorąc, ściśle mówiąc, prawdę rzekłszy: w., nie to chciałem powiedzieć; istotnie, prawdziwie: czym ś. to w. zajmujesz?

Właściwość, cecha szczególna, przymiot czego, własność charakterystyczna; stosowność, odpowiedniość, poprawność, prawidłowość.

Właściwy, stanowiący wyłączny przymiot jakiej osoby a. rzeczy, wyłącznie służący komu a. czemu, będący czyjąś stałą cechą; należyty, przyzwoity, stosowny, odpowiedni, nadający się do czego; najlepiej służący do czego; taki, jaki być powinien; sam w sobie, wzięty bez przynależności: Anglja w-a = bez Szkocji i Irlandji.