Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/30

Ta strona została przepisana.

Średniówka, pauza w środku dłuższego wiersza, cezura.

Śreżoga, Śrężoga, Śrzeżoga, Strzeżoga, zwarzenie kwiatów a. liści od mrozu; lekka mgła podczas świecenia słońca; szron.

Środa, czwarty dzień tygodnia; ś. wstępna = Popielec; wielka ś. = środa w tygodniu, poprzedzającym Wielkanoc.

Środek, miejsce zarówno odległe od obu końców a. od wszystkich punktów obwodu lub powierzchni: ś. koła = punkt jednakowo oddalony od wszystkich punktów okręgu; ś. kuli = punkt jednakowo oddalony od wszystkich punktów powierzchni kuli; ś. elipsy = punkt przecięcia wielkiej osi z małą; ś. ciężkości = punkt, w którym można wyobrazić sobie jakby skupiony ciężar ciała: ciało, podparte w tym punkcie, zachowuje każde położenie, jakie mu nadano; ś. krzywizny zwierciadła wklęsłego = środek kuli, której odcinek stanowi zwierciadło; ś. optyczny soczewki = punkt na osi, przez który promienie światła przechodzą bez zmiany kierunku; punkt, leżący wewnątrz jakiegoś ciała a. obwodu, w przybliżeniu jednakowo oddalony od brzegów, wnętrze; chwila, jednakowo oddalona od początku i końca pewnego okresu czasu: ś. lata, dnia, roku; umiarkowanie, miara, mierność, pomierność, średni stopień między dwiema ostatecznościami, dwoma końcami; iść ś-kiem drogi = nie bokami; sposób do osiągnięcia celu; droga, wiodąca do celu; zabieg lekarski, dążący do usunięcia jakiegoś stanu chorobliwego, lekarstwo; niema na to ś-a = niema sposobu; w lm., pieniądze, dochody pieniężne: jest bez ś-ów do życia.

Środkować, być we środku, środek trzymać, być średnim między jakiemiś krańcowościami; pośredniczyć, być pośrednikiem.

Środkowo, przysł., w środku, odnośnie do środka, pośrodkowo; nie za mało i nie za dużo.

Środkowy, położony w środku, średni, centralny.

Środopostny, przypadający w środku postu, w połowie postu.

Środowisko, coś, co leży w środku, między jednym przedmiotem a drugim; punkt środkowy; otoczenie; warunki, w których ktoś żyje a. coś ś. odbywa, sfera życia, stan: ś. życia.

Środowy, odnoszący ś. do środy. przypadający w środę.

Śród, przysł., w środku, pośród, wśród, pomiędzy.

Śróddzienny, przypadający wśród dnia, w środku dnia.

Śródjelicie, błona, łącząca z sobą, wnętrzności, krużki, kryzki.

Śródjelitny, leżący wśród jelit.

Śródjesienny, zdarzający się w środku jesieni.

Śródkarcze, środkowa część karku.

Śródkoliście, u roślin: zielona tkanka zasadnicza liścia.

Śródlecie, środek, połowa lata.

Śródleśny, wznoszący ś., położony wśród lasów.

Śródletni, przypadający w środku lata.

Śródłożne, rząd roślin dwuliściennych, których zawiązek, zawsze górny, zawiera jeden tylko zalążek, osadzony na dnie słupka jednokomórkowego a. też kilka, wiszących na środkowym łożysku.

Śródmieście, środek miasta, place, ulice, położone w środku miasta.

Śródmorski, położony wśród morza.

Śródmóżdże, środkowa część mózgu.

Śródniebny, umieszczony wśród nieba.