Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/667

Ta strona została przepisana.

Zwomitować się, wyrzucić z siebie zawartość żołądka, dostać wymiotów, zwymiotować ś.

Zwono, dzwono koła, ryby itp.

Zwora, przyrząd, służący do zwierania, spajania czego, np. ankra, szpąga; w myśl., smycz; psy na smyczy.

Zwornik, w arch., kamień, zamykający sklepienie, klucz sklepienia w rodzaju medaljonu; kamień wapienny, służący do zasklepienia pieca wapiennego ponad ogniskiem.

Zworować, łączyć, spajać, wiązać zworą.

Zwoziciel, ten, który co zwozi.

Zwozić, dok. Zwieźć; wozić w jedno miejsce, wozić do kupy, wożąc, zgromadzać na kupę; wozić z góry na dół; z. ś., być zwożonym, zjeżdżać ś.

Zwoźbap. Zwóz.

Zwoźny, dający ś. zwieźć, mogący być zwiezionym; zgnojony nawozem.

Zwód, most zwodzony; wywód niewinności swojej przed sądem w dawnym prawodawstwie polskim.

Zwój, fałda, składka, zmarszczka; coś zwiniętego, zwitek: z. pergaminu = rękopis pergaminowy, zwinięty nakształt wałka; z. nerwowy = węzeł nerwowy czyli część jego grubsza, ganglja, gangljon.

Zwójka, rodzaj ślimaka grzebykoskrzelnego, wązkojęzycznego (fig.).

Zwójkówka, mały motyl nocny, z podrzędu tejże nazwy, którego liszki żyją pomiędzy liśćmi, zwiniętemi za pomocą oprzędu.

Zwóz, Zwoźba, Zwózka, zwożenie, zwiezienie.

Zwracać, dok. Zwrócić; obracać w tył, zawracać, wracać z powrotem: z. kogo z drogi = przywoływać z powrotem; obracać, ściągać co na co: z. na co oczy, uwagę; kierować: z. konia; z. co komu, oddawać mu to, co ś. od niego wzięło, co stanowi jego własność, powracać, oddawać; z. do czego, ku czemu, obracać w pewnym kierunku; z. z żołądka = oddawać, zrzucać, co ś. zjadło, womitować; z. ś., być zwracanym; obracać ś., odwracać ś.; z. ś. dokąd = skierowywać ś., udawać ś., przemawiać do kogo.

Zwrot, zwracanie, zwrócenie, powrót; oddawanie, oddanie komu jego własności; obrót: z. oczu, głowy i t. p.; miejsce, gdzie ś. coś zwraca, zakręt: z. ulicy, drogi, rzeki; obrót, odmiana: z. losu; obrócenie ś. (w prawo, w lewo); zmiana przekonań, odstępstwo; w stylisty z. mowy, z. retoryczny = ozdoba stylowa, która polega na zestawieniu i szyku wyrazów, bez zmiany ich znaczenia, trop.

Zwrotka, grupa wierszy, stanowiąca pewną całość rytmiczną i syntaktyczną, zamkniętą w sobie, jednostajnie powtarzająca ś. w pewnym układzie w całym utworze, strofa.

Zwrotkowy, odnoszący ś. do zwrotki; ułożony zwrotkami.

Zwrotnica, przyrząd, służący do obrotu i skierowywania z jednych szyn na drugie parowozów i wagonów kolejowych i tramwajowych, weksel (fig.).

Zwrotniczy, urzędnik kolejowy, zwrotnicy pilnujący.

Zwrotnie, przysł., obrotnie, zwinnie, zręcznie.

Zwrotnik, na globusach i mapach jedno z dwu kół między strefami umiarkowanemi a rów-