Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/67

Ta strona została przepisana.

Temporalik, łć., nożyk pisarski, scyzoryk.

Temporalja, łć., prawa i dochody, przywiązane do urzędów kościelnych.

Temporalny, łć., doczesny.

Temporyzacja, łć., odwlekanie.

Temporyzować, łć., zwlekać, wyczekiwać sprzyjających okoliczności.

Tempowy, wł., dotyczący tempa.

Ten (ta, to, ci, te), zaim. wskazujący, używany, gdy wyraźnie wskazujemy jakąś osobę a. przedmiot a. zwracamy uwagę na to, o czym mówimy lub mówiliśmy przed chwilą; t.t., t. — tamten = jeden — drugi, ten — ów; t. — sam = ten właśnie, nie inny; t. a. t. = gdy go ściśle określamy, ten mianowicie, to a to = to właśnie, to mianowicie; t. świat, to życie = doczesność, życie ziemskie; ni z tego, ni z owego = niewiadomo skąd, niewiadomo dlaczego; człowiek po temu a. do tego = zdatny, zdolny; do tego; a do tego = przytem; temu, że..., dlatego, że... = ponieważ, bo; nic z tego = do tego nie dojdzie, to ś. nie stanie; rok, dwa lata temu = już upłynął od tej chwili rok, dwa; już ja w tem jestem = postaram ś. o to; co mi to za człowiek! = z uznaniem a. z ironją; czym — tym — p. Tym; toż, toż to = dopiero wtedy; to to = z lekceważeniem a. politowaniem; nic mi z tego = to mi ś. na nic nie przyda; poza tym = zresztą, z innych względów; z tym wszystkim = pomijając to wszystko; pomimo to = nie bacząc na te względy; co ci do tego! = ta sprawa nie powinna cię obchodzić; mam w tem coś = zależy mi na tym; tego dnia, tego miesiąca, tego roku, tego wieku = bieżącego, obecnego; te strony, te okolice = najbliższe; w tych czasach = współcześnie; temi dniami, w tych dniach = w ciągu dni najbliższych; jak na to, na toż = jak na złość, na domiar złego.

Tenakulum, Tenakiel, łć., instrument chirurgiczny do chwytania i przytrzymywania przerwanych naczyń krwionośnych celem ich związania; w drukarstwie dywizorek do przytrzymywania rękopisu podczas składania czcionek.

Tenalgja, gr., ból ścięgien.

Tenardyt, naturalna sól glauberska, wydobywana w okolicach Madrytu.

Tenci (taci, toci), czy ten? czy ten sam?; ten właśnie; ten sam.

Tenda, zasłona rozpięta, kortyna.

Tendencja, łć., dążność, cel; zabarwianie odpowiednim kolorytem utworów literackich, dzieł sztuki, przemówień, w celu oddziaływania w pewnym duchu na masy, wzbudzenia pewnych uczuć, wpojenia pewnych przekonań; t. zwyżkowa = podnoszenie ś. kursów na giełdzie; t. zniżkowa = spadanie kursów na giełdzie.

Tendencyjny, łć., z pewną dążnością, mający jawny lub ukryty cel; t-a powieść = rozwijająca pewne poglądy polityczne, religijne, społeczne lub etyczne.

Tender, ang., mniejszy statek, służący większemu na posyłki; wóz przy lokomotywie, zawierający paliwo i wodę.

Tenli (tali, toli), czy ten?, czy ten sam?

Tennis, ang., gra angielska dwu lub czteroosobowa w piłkę przerzucaną rakietami przez siatkę, lawn-tennis (fig.).

Tenontologja, gr., nauka o ścięgnach.

Tenor, łć., trwanie; następstwo,