(fig.); krótkie okrycie wierzchnie damskie w rodzaju palta.
Żakietek, fr., zdr. od Żakiet.
Żakietka, fr. — p. Żakiet.
Żakietkowy, fr. — p. Żakietowy.
Żakietowy, fr., odnoszący ś. do żakietu; garnitur ż. = żakiet, kamizelka i spodnie, jako jedna całość.
Żakostwo, Żakowstwo, łć., stan żaka; postępowanie, właściwe żakom, smarkaczom, niedorostkom, łobuzerstwo; zbior., żaki.
Żakowski, łc., należący do żaka, właściwy żakowi, łobuzowski, urwisowski, psotny.
Żakowstwo, łć. — p. Żakostwo.
Żakuła, łć., klecha, bakałarz.
Żal, żałość, boleść, ból serca, tęsknota, przykrość; przykre uczucie z powodu poniesionej straty, szkody: ż. straty, kosztu; żałowanie spełnionego złego uczynku, kajanie ś., skrucha: ż. za grzechy; użalenie, politowanie, litość, ubolewanie, współczucie: ż-u godny, ż. powszechny towarzyszył mu do grobu; próżny ż. po niewczasie = nie czas żałować po poniesionej stracie, szkodzie; skarga, żalenie ś., narzekanie: rozwodzić ż-e; uczucie żałosne z powodu doznanej krzywdy, rankor, ansa, uraza, pamięć obrazy; mieć ż. do kogo; ż. mi czego = żałuję; tren, elegja na czyjąś śmierć; urna z popiołami zmarłych u Słowian pogańskich; gorzkie ż-e = pieśni żałobne pokutne, śpiewane w czasie Wielkiego Postu.
Żalić się na kogo, rozwodzić żale, użalać ś.; utyskiwać, ubolewać, skarżyć ś.; litować ś. nad kim, nad czym, mieć politowanie współczuć komu, czemu: żal ś., Boże, tylu ofiar = litość bierze, patrząc na tyle ofiar.
Żalnie, przysł., z żalem, żałośnie.
Żalnik, kurhan na grobie z czasów pogańskich; cmentarz pogański.
Żalny, wyrażający żal, żałośny, żałobny.
Żaluzja, fr., zazdrostka, zasłona u okna, zrobiona z deseczek, ruchomo z sobą połączonych, osłaniająca od światła, ale nie tamująca ruchu powietrza (fig.).
Żałoba, żal, żałość, ból serca, smutek po stracie osoby drogiej; ubiór żałobny, noszony po śmierci jakiej blizkiej osoby: nosić ż-ę, chodzić w ż-ie; przen., smutek, nastrój smutny, boleść: nosić ż-ę w sercu; przepisany prawem zwyczajowym czas trwania żałoby; zażalenie, skarga, oskarżenie, zażalenie.
Żałobka, motyl z podrzędu nocnicówek, z rodziny przewierzgnic.
Żałobliwie, przysł., żałośnie, z żalem, ze skargą.
Żałobliwość, uczucie żalu, smutku, smętek.
Żałobliwy, żałośny, pełen żalu, godny żalu; żalący użalający ś., skarżący ś.; wnoszący zaskarżenie, skarżący, oskarżający.
Żałobnica, kobieta, chodząca w żałobie, opłakująca stratę drogiej osoby, pełna smutku, żalu; oskarżycielka.
Żałobnik, mężczyzna, chodzący w żałobie, opłakujący czyjąś stratę; posługacz pogrzebowy, niosący przy karawanie pochodnię lub latarnię żałobną albo powożący karawanem; oskarżyciel, powód; motyl dzienny z rodz. południc, płaszcz żałobny (fig.); mo-
