zdanie poboczne okolicznościowe celu z głównym, ażeby, aby, by, iżby: przyszedł, żeby mi coś powiedzieć; łączący zdanie poboczne dopełniające z głównym: boję ś., żeby ś. o tym nie dowiedział; chce, żeby to ś. stało; nawet, choćby, gdyby nawet: żeby mi nie wiem co obiecywał, nie ustąpię; oby!, bogdajby!, niechby tak było: żeby to było prawdą!
Żegać, Żgać, Żec, dok. Żgnąć, Żegnąć; palić; uderzać czymś ostrym i kolącym; przen., dokuczać, doskwierać, dopiekać komu.
Żegadło, narzędzie do wyżegania piętna, do przyżegania, kauterjum; narzędzie chirurgiczne, dawniej używane, do przekłuwania puchliny, wrzodu i t. p., i otwór, tym narzędziem w ciele zrobiony, przen., męka, katownia, męczarnia.
Żegawka, rodzaj drobnej pokrzywy (fig.).
Żegawnica, zwierzę jamochłonne z gromady tejże nazwy, opatrzone przyrządami pokrzywowemi, zawierającemi gryzący płyn.
Żeglarczyk, nm., zdr. od Żeglarz.
Żeglarek, nm., rodzaj głowonoga dwuskrzelnego ośmionoga, żyjący głównie w morzu Śródziemnym (fig.)
Żeglarka, nm., kobieta, zajmująca ś. żeglugą; żona żeglarza: żegluga, żeglowanie.
Żeglarski, nm., należący do żeglarza, odnoszący ś. do żeglarstwa.
Żeglarstwo, nm., sztuka kierowania statkiem, pływającym po wodzie; życie, stan, zajęcie żeglarza; żegluga, żeglowanie.
Żeglarz, nm., człowiek, pływający po morzu, zajmujący ś. żeglugą, marynarz; ż. napowietrzny = człowiek, latający po powietrzu w balonie a. samolocie.
Żeglować, nm., pływać statkiem po wodzie, kierować statkiem wodnym; trudnić ś. żeglarstwem.
Żeglowanie, nm., żegluga.
Żeglowny, nm., po którym można żeglować, spławny; dobrze żeglujący, umiejący żeglować.
Żeglówka, nm. — p. Żegluga.
Żegluga, nm., pływanie statkiem wodnym, żeglowanie; ż. napowietrzna = podróżowanie balonem a. samolotem.
Żegnać, łć., czynić nad kim, nad czym znak krzyża świętego: ż. kogo, co krzyżem = błogosławić; ż. kogo, żegnać ś. z nim, rozstając ś. z kim, życzyć mu szczęścia; ż. świat nogami = wisieć na szubienicy; ż. czary, choroby = chcieć je oddalić, odpędzić znakiem krzyża świętego; ż. kogo kijem = bić, tłuc, łomotać; ż. ś., czynić na sobie znak krzyża świętego; ż. ś. z kim, rozstawać ś. z nim, dobrze mu życząc, błogosławić oddalającemu ś.; przen., rozstawać ś., rozłączać ś., brać rozbrat z kim, z czym, nie mieć nadziei odzyskać czego.
Żegnąć — p. nied. Żegać.
Żegżułka, kukułka.
Żelastwo, Żelaziwo, rzeczy, sprzęty, naczynia żelazne osobliwie stare, niepotrzebne, zużyte.
Żelatyna, fr., gatunek kleju zwierzęcego, zupełnie oczyszczonego, dodawanego do mięsiwa, do ryb, z których wygotowuje ś. galareta.
Żelatynowy, fr., zrobiony z żelatyny a. z żelatyną.
Żelazawy, w chem., w którego
