Żyto, roślina z rodziny traw, znane zboże, dające mąkę na chleb (fig.).
Żyw — p. Żywy; kto ż.= wszyscy, co żyją, wszyscy bez wyjątku.
Żywcem, przysł., ż. wziąć, schwytać = nie umarłego, żyjącego, za życia.
Żywe, żyjąca, zdrowa część ciała: ukłuć do ż-ego = tak, że boli; przen., dotknąć do ż-ego = obrazić boleśnie, dokuczyć.
Żywica, ciało szkliste, kruche, pół przezroczyste, białe, żółte lub brunatne, topiące ś. i palne, wydzielane z pni i gałęzi niektórych drzew.
Żywiciel, człowiek, który żywi kogoś, pracuje na jego utrzymanie.
Żywicowaty, Żywiczasty, podobny do żywicy, wydający żywicę, obfitujący w żywicę.
Żywiczasty — p. Żywicowaty.
Żywiczka, roślina, zwana też szałwią leśną.
Żywiczlin, drzewo afrykańskie szyszkowe z rodziny cyprysowatych, wydzielające żywicę sandarakę.
Żywiczny, zawierający w sobie żywicę; wydzielający żywicę.
Żywić, karmić, dawać jeść, dostarczać żywności, dawać na życie; pozostawiać przy życiu, nie zabijać; powoływać do życia, ożywiać kogo; przen., podniecać, podsycać: drzewo ż-i ogień; ż. nadzieję = spodziewać ś. czego; ż. w sercu gniew, urazę, nienawiść = chować, zachowywać; ż. ś., karmić ś., przekarmiać ś.; ż. ś. czym, utrzymywać ś. z czego; przen., zasilać ś., mieć pomoc z czego, czerpać skąd.
Żywiec, roślina z rodziny krzyżowych (fig.); żywa rybka, nasadzona na haczyk wędki na przynętę: brać na ż-a; człowiek a. chłopiec żywego temperamentu.
Żywię, mały twór żyjący, istotka żyjąca.
Żywignat — p. Żywokost.
Żywina, Żywizna, istota żyjąca, stworzenie.
Żywik, jedno z przeobrażeń skorupiaka garnelowatego, zw. leandrem (fig.); wogóle larwa skorupiaków.
Żywioł, według nauki filozofów starożytnych, jeden z czterech zasadniczych składników wszechświata, pierwiastek natury, element: ziemia, woda, powietrze i ogień; wogóle siła przyrody i jej przejaw, zwłaszcza potężny; to, co żywi, karmi, podsyca, zachęca, podnieca, materjał czego: drzewo jest ż-em ognia; istota żywa, twór; to, co komu a. czemu jest właściwe, przyrodzone: być, jak w swoim ż-le = dobrze, swojsko gdzie ś. czuć.
Żywiołek, drobna istota żywa, żywię.
Żywiołowo, przysł., tak, jak żywioł, w sposób właściwy żywiołowi, rozpędnie, niszcząco.
Żywiołowy, odnoszący ś. do żywiołu, należący do żywiołów, będący ich przejawom; taki, jak żywioł, potężny, nieujarzmiony, nieposkromiony: ż-a siła przyrody, namiętności.
Żywiuchny, Żywiutki, Żywiuteńki, zupełnie żywy.
Żywizna, zapas żywności, prowjant.
Żywłoga, rodzaj zwierzokrzewu.
Żywnie, przysł., zupełnie, zgo-
