Strona:M. Skłodowska-Curie - Promieniotwórczość.djvu/31

Ta strona została przepisana.
§ 2. Komora jonizacyjna.

Komora jonizacyjna, tj. naczynie zawierające badany gaz zjonizowany składa się najczęściej z metalowego naczynia, w którym znajduje się elektroda osadzona w korku z substancji izolującej. Między naczyniem a elektrodą wytwarza się różnicę potencjałów. Jeżeli gaz zawarty w komorze jest zjonizowany, wówczas może w nim płynąć prąd elektryczny. Zamiast jednej elektrody izolowanej naczynie może zawierać dwie, pomiędzy którymi wytwarzamy różnicę potencjałów powodującą powstawanie prądu; naczynie należy wówczas uziemić w celu zrealizowania osłony elektrostatycznej. Kształt komory i rozmieszczenie elektrod są zależne od rodzaju doświadczenia; typy używanych komór jonizacyjnych są przedstawione na rys. 3, 4, 5.

Rys. 3. Komora jonizacyjna, której dwie elektrody są to: pudełko połączone z baterią akumulatorów, oraz płytka A połączona z elektrometrem. Korek izolujący jest zaopatrzony w połączoną z ziemią rurką ochronną g która uniemożliwia bezpośrednie przew odzenie elektryczności przez powierzchnią izolatora B pomiądzy elektrodą A i zbiornikiem B. Źródłem jonizacji jest substancja promieniotwórcza umieszczona wewnątrz komory na krążku spoczywającym na dnie lub umieszczoną nazewnątrz komory. W tym ostatnim przypadku promienie przenikają do komory przez cienką ścianką stanowiącą dno komory. Można również posługiwać się tą komorą łącząc pudełko B z ziemią, elektrodę A zaś z elektroskopem.
Rys. 4. Komora jonizacyjna z dwiema płytkami A i B izolowanymi od odsłony c korkami izolującymi a i b. Płytka A jest połączona z elektrometrem którego potencjał jest zbliżony do potencjału ziemi. Płytka B jest połączona z jednym z biegunów baterii akumulatorów, której drugi biegun jest połączony z ziemią, wskutek czego powstaje znana różnica potencjałów między elektrodami A i B. Jonizacja jest wytwarzana przez promienie substancji promieniotwórczej umieszczonej na krążku który kładziemy na krążku B.
Rys. 5. Komora jonizacyjna podobna do poprzedniej lecz z prętem A zamiast płytki.
§ 3. Przyrządy elektrostatyczne.

Elektroskopy listkowe i nitkowe. — W większości elektroskopów, przystosowanych do mierzenia jonizacji, izolowana elektroda elektroskopu posiada listek przymocowany do płytki metalowej. Ruch listka obserwuje się za pomocą mikroskopu zaopatrzonego w podziałkę mikrometryczną. Elektroda znajduje się w metalowym naczyniu, zaopatrzonym w okienko dla umożliwienia obserwacji.