Natura jonów powstających w gazach bywa zależna od okoliczności ich wytwarzania. Przede wszystkim omówimy wyniki otrzymane rzyp zastosowaniu jako czynnika jonizującego promieni Röntgena lub promieni Becquerela (§ 5 do § 8 ).
Prąd nasycenia. — Przy pomocy urządzenia doświadczalnego przedstawionego np. na rys. 8, 10 i 11 można mierzyć natężenie prądu, powstającego w komorze jonizacyjnej, w zależności od różnicy potencjałów V między elektrodami komory A i B. Krzywa i = f (V) nie jest na ogół linią prostą, jak to ma miejsce w przypadku przewodnictwa metali lub elektrolitów. Jeżeli czynnik jonizacyjny o słabym natężeniu wywiera jednakowe działanie we wszystkich punktach obszaru zawartego między elektrodami, wówczas krzywa ta, w zwykłych warunkach temperatury i ciśnienia, przybiera postać przedstawioną na rys. 13.
W przedziale małych wartości V, i rośnie proporcjonalnie do V, zgodnie z prawem Ohma; w fazie początkowej zatem przewodnictwo jest omowe, dalszemu wzrostowi V odpowiada coraz to powolniejszy wzrost prądu aż do wartości granicznej I, zwanej prądem nasycenia.
Teoretyczne wyjaśnienie tego zjawiska jest następujące: jony wytworzone w gazie biegną pod wpływem pola elektrycznego ku elektrodom z prędkością tym większą im natężenie pola jest większe. Dopóki prędkość ta jest mała, niektóre jony ulegają rekombinacji wskutek zderzeń, nie dosięgając elektrod. Gdy prędkość staje się duża, możliwość rekombinacji zmniejsza się i w dostatecznie silnym polu prawie wszystkie wytworzone jony zostają pochwycone przez elektrody. Niech Q będzie to liczba jonów dodatnich lub ujemnych, wytworzonych w jednostce czasu
