Strona:M. Skłodowska-Curie - Promieniotwórczość.djvu/50

 Istnieją jednak warunki, w których można zaobserwować jony różniące się od poprzednich. Tak np. gorące gazy, wypływające z płomieni zawierają jony, których ruchliwość jest bardzo wielka. Na k₁ znajdujemy wartości 60 razy większe, a na k₂ wartości 1000 razy większe niż w przypadku małych jonów. Gdy jednak gazy te oziębiają się, ruchliwości stają się, przeciwnie, bardzo małe, co prawdopodobnie należy przypisać okoliczności, iż jony osiadają na stałych i płynnych cząsteczkach, zawartych w produktach spalania i wskutek tego stają się cięższe. Ruchliwość tych wielkich jonów może być przeszło tysiąc razy mniejsza od ruchliwości małych jonów.
 Wielkie mało ruchliwe jony tworzą się również w pewnych reakcjach chemicznych. Tak więc utlenianie się fosforu w obecności mokrego powietrza dostarcza jonów bardzo mało ruchliwych. (E. Bloch). Otrzymujemy je również podczas powstawania gazu piorunującego elektrolizie (J. Townsend). Źródłem emisji wielkich jonów są wreszcie ciała rozżarzone do białości w obecności powietrza.
 W powietrzu atmosferycznym można zawsze zaobserwować pewną ilość małych jonów jak również i wielkich. Obecność małych jonów jest spowodowana przedewszystkim działaniem jonizujących promieni wysyłanych przez pierwiastki promieniotwórcze rozsiane na powierzchni ziemi w minimalnych ilościach. Obecność wielkich jonów tłumaczy się osiadaniem małych jonów na płytkach i kropelkach znajdujących się w atmosferze (P. Langevin)
 Małe jony charakteryzującą się ściśle określoną ruchliwością, natomiast wielkie jony, wytwarzane w ten czy inny sposób, posiadają naogół ruchliwości zawarte w szerokich granicach. Wielkie jony są podatne tylko na działanie bardzo silnych pol; trudno jest w tym przypadku osiągnąć prąd nasycenia. Ponieważ dyfuzja wielkich jonów jest powolna, przeto w odróżnieniu od małych jonów nie są one pochłaniane przez watę lub wodę w płuczce, przez którą przepuszcza się prąd powietrza. Pozostawione wewnątrz zbiornika znikają powoli wskutek stopniowej dyfuzji ku ściankom oraz powolnej rekombinacji. Jeżeli istnieje nadmiar jonów jednego znaku, wzajemne odpychanie powoduje ich ruch ku ściankom, gdzie ulegają absorpcji.
 Wytwarzanie się jonów dużej ruchliwości w gazach wychodzących z bardzo gorących płomieni dowodzi, że jony mogą w tych warunkach posiadać rozmiary jeszcze mniejsze niż małe jony. Gwałtowne ruchy cieplne zachodzące w wysokiej temperaturze przeszkadzają kształtowaniu się ugrupowań cząsteczkowych dookoła naładowanych centrów.
 W rozrzedzonych gazach ugrupowania naładowane dodatnio rozpadają się i pozostają tylko naładowane atomy. Centry ujemne doznają o wiele znaczniejszej jeszcze redukcji, ponieważ ich masa w próżni jest tylko małym ułamkiem, 1/1800, masy atomu wodoru. Centry ujemne w tym stanie noszą nazwę elektronów i stanowią niepodzielny