Strona:Maksymilian Jackowski - Rzut oka na nasze zasady, sprawy i potrzeby.pdf/62

bliczności własnéj, która im żadnych nie przebacza uchybień i zamiast wpływania na ich ulepszenie i wspierania, opuszcza je i udaje się do obcych, dla których nie jest tak surową. Nie wiem jak to pogodzić z miłością bratnią, którą zawsze mamy w słowie, ale nie zawsze niestety! w czynie. — Przypatrzymy się żydom i bierzmy z nich przykład: żyd tylko żyda wspiera, i ta łączność i zgoda postawiła ich na tym stopniu materyalnéj potęgi, na którym pomimo prześladowań utrzymać się potrafili (nie myślę przez to ujemnych stron charakteru żydów podnosić), mówię tylko o łączności i wzajemnem się wspieraniu. Ludność jest — jak już wyżéj powiedziałem — jednym z głównych czynników bogactwa narodowego, bez ludności narodu być nie może, należy ją przeto wspierać we wszystkich sferach: z chrześcijańskich, narodowych i ekonomicznych pobudek.
 Handel wymieniłem już powyżéj na jakie dzieli się u nas odnogi, — handel dostarcza materyałów i narzędzi dla rolnictwa i rzemiósł, i ułatwia pod tym względem zaspokojenie rzeczywistych naszych potrzeb, — handel dogadzając indywidualnym żądaniom, dostarcza nam strojów i pokarmów dla wszystkich wymysłów wyrafinowanego, a prozaicznego zbytku. Nie mając własnych fabryk wyrobów wełnianych i jedwabnych, jesteśmy wskazani na konsumowanie produktów obcych, przez co wspieramy bogactwo innych narodów, a własne ubożymy, towarów tych dostarcza nam handel, albo téż sami po nie za granicę wyjeżdżamy. Handel z taką samą a może i większą konkurencyą ma do walczenia jak rzemiosło, z téj też przyczyny rozwinąć się nie może, w większych miastach mocniéj się trzyma jak w mniéjszych. Jedną z przyczyn słabego rozwoju handlu jak wszędzie tak i tutaj są fałszywe pojęcia w obec których handel i przemysł nie przedstawiają się