i kwietniu, że się zjawiają, gdy nastanie odmięk (odwilż) i na polu pociepleje, że się rade trzymają w pobliżu sparzysk, t. j. źródlisk nigdy nie zamarzających, gdzie spadły śnieg szybko taje. Widział je przy Jaszczurówce, w Pańszczycy, pod Filipkami i koło Kościelisk, dodając, że się posuwają aż w hale, że po śniegu chodzą lub skaczą, jedne się do niego kryją, drugie z niego wychodzą. Gdy je zbierał, zgarnując patyczkiem do słoiczka, skacząc szybko zmykały mu lub téż w śnieg się kryły.
b) Orth. genuina. Forficula auricularia w Zakopaném korczykiem zwana i liczna po domach; trzeba się przed nią strzedz z zbiorami, gdyż je gryzie. Blatta[1] lapponica, karaczan leśny, znajduje się w reglach, jako i w całym kraju po lasach. Ma on długości 4 linije, a wierzch tułowiu środkiem czarny, brzegami zaś przejrzysty, gdy tymczasem karaczan domowy (Bl. germanica) jest 5 linij długi i ma na wierzchu tułowiu dwa czarne paski. Prócz tego ostatniego gatunku jest po domach uprzykrzonym owadem karaczan większy (Periplaneta orientalis), 10 do 12 linij długi, czarno-brunatny z pokrywami i nogami czerwono-brunatnemi. Ten wypiera z domów i całych okolic pobratymca swego Blatta germanica, podobnie jak szczur większy (Mus decumanus) szczura mniejszego (Mus Rattus). Są to, jak powiada p. Wałecki, objawy tych praw nieubłaganych, które w wielkiém gospodarstwie przyrody przechylają szalę na korzyść to jednego, to drugiego współzapastnika; to samo w świecie zwierzęcym, toż samo w wielkich spółecznyh interesach ludzkich. Pożądane byłyby doniesienia, gdzie w kraju utrzymują się stanowiska zajmowane przez Blatta germanica lub Periplaneta orientalis, gdzie gatunek pierwszy lub drugi przemaga ilością osobników, gdzie umniejsza się ilość jednego lub drugiego, gdzie jest tylko jeden z nich albo nie ma żadnego, aby kiedyś wiedziano o tém, jak się odbywała między niemi walka i z jakim skutkiem. Nie pamiętam, abym w Zakopaném widział gdzie domowe karaczany. Koników tatrzańskich dotąd jeszcze nikt nie zebrał i nie mamy téż w kraju dotąd żadnego ortopterologa.
c) Orthoptera neuroptera s. Pseudoueuroptera[2]. Diplax (Libellula) flaveola, vulgata. Cordulia alpestris Sélys. Onychogomphus forcipatus. Aeschna maculatissima i różne inne ważki nad wodami w reglach lub stawami w halach. Calopteryx virgo tylko pod Nowym Targiem spostrzegana. Ephemera vulgata i inne jętki jeszcze nierozpoznane. Baëtis semitincta i inne gatunki. Dictyopteryx microcephala Pict. Perla marginata, bipunctata. Chloroperla virescens Pict. (grammatica Scop.), griseipennis. Isopteryx apicalis. Taenioteryx trifasciata Pict. Leuctra nigra. Nemura cinerea, humeralis, ?nitida.
- ↑ We wschodniéj części kraju znaleziono Blatta livida, Aphlebia maculata Schreb. var. Schaefferi L. o całych pokrywach czarnych, gdy tymczasem A. macul. ma tylko końce pokryw czarne. Być może, że to dobry gatunek, lecz jeszcze nie rozpoznany.
- ↑ Odłączone od neuropterów dla przeobrażenia niezupełnego.
