Strona:Maria Konopnicka - Ludzie i rzeczy.djvu/124

skarbowe i grubą więzienną odzież, poczem wraz z partyą odstawiają pod strażą na tak zwany punkt zborny, na Pragę.
 Do partyi przyłączają się kobiety, które chcą towarzyszyć mężom na Sybir. Te, jeśli drogę chcą odbyć na koszt rządu, podlegają całemu regulaminowi, jaki ustanowiony jest dla aresztantek. Tak samo strzygą im włosy, nakładają białe czepce, z szeroką, na czoło opadającą szlarką, dają płytkie obuwie, więzienną siwą spódnicę i kaftan, biały fartuch i białą perkalową krzyżówkę na piersi. Tylko odbywające drogę na koszt własny, wolne są od tego skarbowego umundurowania.
 Zdarza się, iż aresztantka, której miłego czeka zsyłka, porozumiewa się z nim, podaje prośbę — zawsze uwzględnioną — dostaje ślub i idzie na Sybir.
 Przy każdej niemal partyi, znajdują się ochotnice takie. Kto na koszt skarbu podróż odbywa, nie może z sobą zabierać żadnych własnych pakunków większych, pościeli, i t. d. Wszystko musi pomieścić w niewielkim węzełku, który się przez plecy zawiesza; a jeśli dziecko jest, w ręku się je trzyma. Parę lat już minęło, jakem widziała partyę taką, a dotąd mam ją przed oczyma.
 Piąta może była rano, kiedym stanęła na Pradze, w gmachu, który nazywają punktem zbornym, a który mnie się wydał czemś w ro-