Strona:Maria Rodziewiczówna - Na wyżynach.djvu/106

 Noc była jak dzień jasna, iskrząca mrozem. Chłopak biegł prawie, za każdym krokiem odzyskując względny spokój. Mróz go orzeźwił, prędki chód dodawał raźnej otuchy. Gdy był w lesie, zaczął już śpiewać. Za lasem Holendry już się ukazały, wznosząc ku niebu las czarnych kominów, mrugając mnóstwem świateł.
 — To także świat! — szepnął Dyzma. — Któryż mój? Ten, czy tamten?...
 — Tamten, tamten! — poczęło w nim wołać to wszystko, co w nim ostatni wieczór zbudził.
 — Nieprawda! — odpowiadały dawne marzenia. — Stamtąd uciekłeś, do tego wracasz. To będzie twoje!
 — Nie chcę! — zawołał głośno, aż się własnego głosu przeraził, tak był nienaturalny.
 A przecie szedł i szedł ku Holendrom. Droga skręcała między mury czarne i ponure. Świeżość pól zastąpił zaduch sadzy i chemikaljów, ciszę — gwar ludzkiego mrowia po uliczkach osady. Stróż go spotkał i powitał.
 — Skądże tak późno?
 — Z Lipowca. A któraż godzina?
 — O, będzie już sporo po północy.
 — A ludzie jeszcze nie śpią?
 — A cóż? Naprzeciw niedzieli zawsze tak. Dwa wesela mamy, to i szumią! A wiecie? Do was gość przed wieczorem przyjechał. Zaprowadziłem go do młyna.
 — Gość? Do nas? Osobliwość!
 — Jakiś młody, pocztą przyjechał.
 — Olekszyc! — pomyślał Dyzma, przyśpieszając kroku.
 Drzwi ich mieszkania nie bywały nigdy zasuwane na rygle, wszedł więc bez stukania. W kuchni panowała ciemność, ale u babki jeszcze świeciło przez szparę. Tłumiąc kroki, wszedł tam. Staruszka siedziała u komina, obejrzała się na niego i szepnęła:
 — Cicho, na twem posłaniu śpi Olekszyc.
 — A on skąd się tu wziął? — odparł z zajęciem, osuwając się do jej kolan.
 — Nagle się zjawił wieczorem. Fabryka go tu przysłała do Lipowca. Wstąpił po drodze i zanocował,