Strona:Marian Bartynowski - Obchód świąt Bożego Narodzenia w Polsce.pdf/21

Ta strona została przepisana.

licę, zaraz potem usługiwał ubogim, podczas obiadu, danego przezeń dla nich w Zakładzie Sióstr Miłosierdzia.
Ze zniesieniem agap w kościele, zniesiono i one czuwania nocne; uskutecznił to mianowicie Papież Bonifacy I. w r. 422 i został tylko post, (nie we wszystkie wigilije jednak)[1] oraz niektóre, zwykle niewielkie, zmiany we mszy św. i brewijarzu[2].

Jednym i jedynym wyjątkiem od powyższego prawidła, jest wigilija Bożego Narodzenia. Agapy w kościele wprawdzie nié masz; prócz tego jednego obrzędu wszystkie inne właściwości dawnych wigilij ona posiada. W dzień ten post zachowuje się ścisły i po największej części dopiéro za ukazaniem się pierwszej gwiazdy, następuje obiad. Jest rzeczą wiadomą,[3] że za czasów pogańskich, pod koniec grudnia, obchodzono uroczystość narodzenia słońca, czyli właściwie przebudzenia się jego ze snu zimowego; było to, jak u Rzymian, natales solis invicti.

  1. Według powszechnego prawa kościelnego, post ścisły jest nakazanym w następujące wigilije: Bożego Narodzenia, Wielkiej Nocy, Zielonych Świątek, Wszystkich Świętych, Wniebowzięcia Najśw. Maryi Panny i św. Piotra i Pawła.
  2. W skutek tego, iż często we wigilije przypadają dnie poświęcone pamiątce poszczególnych świętych Pańskich, zmiany te ograniczają się zwykle na lekcyi IX. w Jutrzni oraz wspomnieniu wigilii w Officium; Mszy św. Rubryki jednak Brewijarza i Mszału i tu stanowią pewne wyjątki, które jako ściśle do rzeczy nie należące, dla braku miejsca pomijamy.
  3. Cf. Wł. Niedźwiecki: Święta Bożego Narodzenia • Kłosy z r. 1878. Nr. 653 i 654.