miejsce w dniu następnym, przez post ścisły i stosowne modlitwy. W dniu takim w piérwszych wiekach Chrześcijaństwa, dopiéro po odmówieniu modlitw wieczornych, czyli nieszporów, zabierano się do skromnego posiłku.[1] Składał się on głównie z eulogii, t. j. chlebów, zbywających od ofiary, (o czém obszerniej niżéj pomówimy), nie konsekrowanych więc, ale tylko błogosławionych i z darów bogatszych osób, które ci, z miłości braterskiéj ku ubogim czynili, co po grecku zowie się άγάπη i uczty te zwano: agapae, co quod ob caritatem ex fide celebrarent, agapas vo citabant, jak pisze Zonaras, a Tertulijan wyjaśnia coena nostra de nomine rationem sui ostendit. Id vocatur, quod dilectio penes Graeeos est.[2] Początek tych uczt wywodzą niektórzy od Żydów, opiérając się na następujących ustępach Pisma św.: „Dziesiątą część oddzielisz ze wszystkich pożytków twoich, które się rodzą na ziemi na każdy rok. I będziesz jadł przed oczyma Pana Boga Twego, na miejscu, które obierze, aby na niém używano Imienia Jego, dziesięcinę zboża twego i wina i oliwy i piérworodne z bydła i z owiec twoich; abyś się nauczył bać Pana Boga twego na każdy czas..... A będziesz jadł przed Panem Bogiem twoim, i będziesz używał ty i dom twój.
- ↑ Ztąd pochodzi, że i teraz w dnie postu, nieszpory mówią się przed obiadem.
- ↑ Cf. Q. Septimi Florentis Tertulliani Carthaginensis Presbyteri Apologeticus ...... recognitus, castigatus et emendatus ...... studio et industria Sigeberti Havercampi, Venetiis 1744. Rozdział 39, téj wiekopomnéj pracy, jest obfitém źródłem do poznania instytucyi agap.
