Strona:Marks, Engels - Manifest komunistyczny.djvu/34

Ta strona została uwierzytelniona.

sekwentnie chcieliby oni walkę klas złagodzić i antagonizmów unikać. Marzą wciąż o urzeczywistnieniu swych utopij przez urządzenie falansterów (pewnego rodzaju stowarzyszeń), komustycznych kolonij lub jakiejś małej Ikaryi (nazwa pewnej kolonii komunistycznej) — tego kieszonkowego wydania Nowej Jerozolimy — i w tym to celu apelują ustawicznie do filantropii burżuazyjnych serc i sakiewek. Powoli też przechodzą do kategoryi wyżej wspomnianych reakcyjnych i konserwatywnych socyalistów, wyróżniając się od nich jedynie pedantyczną systematycznością i fanatyczną wiarą w cudowne skutki swej nauki.
Stąd to pochodzi ich rozgoryczenie przeciw wszystkim politycznym ruchom proletaryatu, które — wedle ich zdania — mają swe źródło najwyłączniej w nierozumieniu zbawczych nauk ich nowej ewangelii.
Zwolennicy Owena walczą w Anglii z czartystami[1] podobnież jak we Francyi zwolennicy Fouriera ze stronnictwem walczącem o reformy (Reformiści).

IV.
Stanowisko komunistow wobec rozmaitych partyi opozycyjnych.

Rozdział II określa już sam przez się stosunek komunistów do istniejących partyj robotniczych, a więc stosunki ich do czartystów w Anglii oraz do stronnictwa reform agrarnych w Ameryce Północnej.
Kierunki te walczą wprawdzie w imię najbliższych celów i interesów klas pracujących, ale zarazem reprezentują we współczesnym ruchu i jego przyszłość. We Francyi komuniści łączą się z socyalistyczno-demokratyczną partyą przeciw konserwatywnej i radykalnej burżuazyi, nie wyrzekają się jednak z racyi tego sojuszu prawa do krytycznej oceny frazesów i iluzyj, przekazanych przez rewolucyjną tradycyę.
W Szwajcaryi popierają oni radykałów, nie zapominając, że stronnictwo to składa się z elementów sprzecznych a mianowicie demokratycznych socyalistów francuskiej szkoły oraz przedstawicieli radykalnej burżuazyi.

W Polsce komuniści popierają partyę, która w agrarnej rewolucyi widzi warunek odzyskania niezależności narodowej,

  1. Owens socyalista angielski; czartyści — stronnictwo polityczne robotników angielskich.