Strona:Martwe dusze.djvu/019

Nie pozostaje mi, jak wziąć jaki przedmiot niewinny, któryby nawet komisarza policji nie obraził. Ale co znaczy komedya bez prawdy, bez złości? Komedyi zatém pisać nie mogę, wezmę się do historyi. W oczach ciągle przedstawia mi się scena, słyszę oklaski, widzę twarze wysuwające się z loż, z paradyżu, z krzeseł — do diabła historya! I oto dla czego siedzę i próżnuję.“
 W owéj właśnie chwili Gogol mianowany został profesorem historyi w uniwersytecie. Ale nowe zajęcie prędko mu się sprzykrzyło i już 1835 roku podał się do dymisyi. Jedyną pracą Gogola na polu historyczném jest wstępna lekcya w uniwersytecie: O wiekach średnich.
 W 1835 r. pojawiają się dwa zbiory, każdy w dwóch częściach, pierwszy, pod tytułem Arabeski, obejmuje: 1. Rzeźba, malarstwo i muzyka; 2. O wiekach średnich; 3. O wykładzie historyi powszechnéj; 4. Portret, powieść; 5. Pogląd na położenie Małorusi; 6. Kilka słów o Puszkinie 7. O architekturze tego czasu; 8. Al-Mamun; 9. Życie; 10. Szleze Miller i Herder; 11. Newski Prospekt, powieść; 12. O małoruskich pieśniach; 13. Myśli o geografii; 14. Ostatni dzień Pompei, obraz Bryłowa; 15. Więzień, urywek z romansu historycznego; 16. O wędrówce narodów w końcu V wieku; 17. Notatki waryata. Przedrukowanych