Warunki, na których opiera się zachowanie zdrowia, daje nam poznać nauka, zwana hygieną, czerpiąca prawa swoje z nauk przyrodniczych. Hygiena głosi, że ponieważ organizm nasz jest harmonijną całością, powinniśmy więc podtrzymywać jego harmonią; w przeciwnym bowiem razie zjawia się stan chorobliwy, nienormalny.
Obaczmy, czy względem dzieci spełniamy te wymagania nauki.
Skoro tylko dziecko rozpoczęło wymawiać wyrazy, rodzice natychmiast starają się wszelkiemi środkami rozwijać jego umysł i ograniczać swobodę.
Gdy dziecko biega po pokoju, rodzice je powstrzymują, przestrzegając, iż lampy, zwierciadła, naczynia i inne sprzęty porozbijać może; gdy zacznie krzyczéć lub śpiewać, jak umié, strofują, że nerwy rozdraźnia; skoro dziecię wybiegnie do ogrodu, zacznie grzebać, w ziemi podnosić kamyki, na to mu
