sposób, zgodniejszy z rzeczywistym stanem rzeczy wcale nie ustępuje tamtemu pod względem przejrzystości.
Dla przejrzystości usunąłem z mapy wszystkie niepotrzebne szczegóły gieograficzne, jak dokładną sieć wód, sieć dróg i t. d.
2. Uwagi szczegółowe.
§ 5. Ludność żydowska, nie zmieniająca właściwie stosunków językowo-etnograficznych między ludnością litewską a słowiańską, nie została wcale uwzględnioną, gdyż inaczej stosunek procentowy albo by musiał wypadać stale na niekorzyść języka litewskiego, albo by wymagał niepotrzebnej komplikacyi w przedstawieniu.
§ 6. Ludności polskiej i białoruskiej nie wyróżniałem, raz że niezawsze są po temu dokładne dane, powtóre, że mi tutaj o to nie chodziło. Zatem obszar języka polskiego i białoruskiego (potrochu i rosyjskiego) jest przedstawiony razem, jako jednolity słowiański.
§ 7. Cały materyał topograficzny, zaznaczany na mapie kółeczkami, nie przedstawia poszczególnych miejscowości (miasteczek, wsi,
zaścianków, folwarków), tylko tak zwane włości i gminy[1], to jest jednostki administracyjno-policyjne oficyalnego systemu rządowego. Otóż pamiętać należy, że gmina obejmuje kilka lub kilkanaście poszczególnych miejscowości, a znowu na włość składa się zwykle kilka gmin. Włości zostały wyróżnione podkreśleniem nazwy.
Natomiast, gdzie zachodziła potrzeba dokładniejszego zaznaczenia stosunków językowych i gdzie to było możliwem, zaznaczałem także
poszczególne miejscowości zapomocą jednolitych krążków, czyli kółek wypełnionych odnośną farbą. Nazwy nie wszędzie zostały dopisane, głównie z braku miejsca, albo dla przejrzystości.
§ 8. W rzadkich wypadkach, gdzie spis Platera zaznaczał, że w danej miejscowości pokolenie starsze mówi po litewsku, a młodsze przeważnie po białorusku (lub polsku), obliczałem stosunek języka pół na pół.
- ↑ wedle nomenklatury Słownika gieogr.: gminy (=włości) i okręgi (= gminy).